Γραφει ο Κωνσταντινος Μπιστας Γενικές Εξετάσεις Αίματος Οι γενικές εξετάσεις αίματος είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους εξετάσεων που μπορούν να πραγματοποιηθούν. Οι γενικές εξετάσεις αίματος δίνουν πολλά στοιχεία σχετικά με την υγεία του ατόμου. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να υποδείξουν την γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Επίσης μπορούν να συμβάλουν στην διάγνωση κάποιας πάθησης η οποία γενικά δεν έχει πολλά άλλα συμπτώματα που να κάνουν ξεκάθαρη την παρουσία της. Παρότι οι εξετάσεις αίματος είναι πολύ σημαντικές και πρέπει να διενεργούνται γενικά συχνά, πολλοί αδυνατούν να τις διαβάσουν και ακόμα πιο πολλοί αδυνατούν να τις κατανοήσουν. Το παρόν άρθρο θα ασχοληθεί με μια σύντομη ερμηνεία όσων πραγμάτων μπορούμε να δούμε σε μια μέση γενική εξέταση αίματος. Τα κύτταρα του αίματος Ερυθροκυτταρική σειρά Τα ερυθρά αιμοσφαίρια αποτελούν την πλειονότητα των κυττάρων του αίματος, είναι τα βασικά κύτταρα του αίματος. Πάνω στις εξετάσεις του αίματος μπορούν να συμβολίζονται ως RBC που σημαίνει Red Blood Cells. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια ή ερυθροκύτταρα είναι τα κύτταρα που μεταφέρουν το οξυγόνο και το διοξείδιο του άνθρακα σε όλους τους ιστούς του σώματος. Αιμοσφαιρίνη Βασικό συστατικό των ερυθροκυττάρων είναι η αιμοσφαιρίνη. Η αιμοσφαιρίνη είναι μια πρωτεΐνη που αποτελείται από την συνένωση 4 μικρότερων πρωτεϊνών. Κάθε μόριο αιμοσφαιρίνης συνδέεται με ένα άλλο μόριο που ονομάζεται αίμη. Η αίμη φέρει ένα άτομο σιδήρου, το οποίο με την σειρά του δεσμεύει το οξυγόνο ή το διοξείδιο του άνθρακα. Υπάρχουν πολλές παθήσεις που σχετίζονται με την αιμοσφαιρίνη. Αυτές είναι γενετικές και ονομάζονται αιμοσφαιρινοπάθειες. Οι παθήσεις αυτές σχετίζονται με την δομή και την λειτουργία της αιμοσφαιρίνης. Πάνω στις εξετάσεις συμβολίζεται με HGB. Αιματοκρίτης Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο της ερυθροκυτταρικής σειράς είναι ο αιματοκρίτης. Αιματοκρίτης είναι εκατοστιαία αναλογία του όγκου του αίματος που καταλαμβάνεται από τα ερυθροκύτταρα. Ο αιματοκρίτης αποτελεί βασικό δείκτη της κατάστασης ενυδάτωσης, αναιμίας ή σοβαρής απώλειας αίματος του σώματος, καθώς και της ικανότητας του σώματος να μεταφέρει οξυγόνο. Αποκλίσεις από τις φυσιολογικές τιμές του αιματοκρίτη μπορούν να αποτελέσουν σημαντικά διαγνωστικά στοιχεία. Οι αποκλίσεις αυτές κυρίως αφορούν αλλαγή στην αναλογία όγκου του αίματος που καταλαμβάνεται από τα ερυθροκύτταρα. Χαμηλός αιματοκρίτης μπορεί να σχετίζεται είτε με υπερυδάτωση είτε με απώλεια ερυθροκυττάρων. Αντίθετα υψηλός αιματοκρίτης μπορεί να σχετίζεται είτε με αφυδάτωση είτε με αύξηση της παραγωγής ερυθροκυττάρων, κάτι που εμφανίζεται σε καρδιαγγειακές παθήσεις. Εκτός από τα παραπάνω, κάποια άλλα στοιχεία που παρουσιάζονται στην ερυθροκυτταρική σειρά αφορούν: τον όγκο των ερυθροκυττάρων, την ποιότητα και την ποσότητα της αιμοσφαιρίνης. Σημαντικά είναι επίσης τα δεδομένα που αφορούν την μορφολογία των ερυθροκυττάρων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι: η ανισοκυττάρωση (ανομοιόμορφα ως προς το μέγεθος ερυθροκύτταρα), η μακροκυττάρωση και η μικροκυττάρωση (ερυθροκύτταρα με διάμετρο μεγαλύτερη ή μικρότερη των φυσιολογικών τιμών αντίστοιχα), η ύπαρξη πυρήνα στα ερυθροκύτταρα. Σημαντικό εδώ να αναφερθεί πως τα ερυθροκύτταρα κατά την ωρίμανσή τους, πριν μπουν στην κυκλοφορία του αίματος, αποβάλλουν τον πυρήνα τους για να μπορούν να επιτελούν την λειτουργία τους. Αν τα κύτταρα του περιφερικού αίματος έχουν πυρήνες τότε ενδέχεται να υπάρχει κάποια παθολογία. Λευκοκυτταρική Σειρά Η λευκοκυτταρική σειρά αφορά τα λευκά αιμοσφαίρια του αίματος. Όπως είναι γενικά γνωστό τα λευκά αιμοσφαίρια σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα. Στις εξετάσεις αίματος σημειώνονται ως WBC, δηλαδή White Blood Cells. Σε αντίθεση με τα ερυθροκύτταρα, τα λευκά αιμοσφαίρια εμφανίζονται σε πολλούς τύπους και διεκπεραιώνουν διαφορετικές λειτουργίες ο καθένας. Τα σημαντικότερα είναι τα ουδετερόφιλα πολυμορφοπύρηνα και τα λεμφοκύτταρα. Ουδετερόφιλα Πολυμορφοπύρηνα Τα ουδετερόφιλα πολυμορφοπύρηνα αποτελούν βασικό συστατικό του ανοσοποιητικού συστήματος. Η δράση τους αφορά κυρίως τα πρώτα (οξέα) στάδια της φλεγμονής, κυρίως ως αποτέλεσμα βακτηριακών μολύνσεων, περιβαλλοντικών παραγόντων και σε μερικά είδη καρκίνου. Τα ουδετερόφιλα είναι η πρώτη απάντηση του οργανισμού και μεταναστεύουν προς το σημείο της φλεγμονής. Λεμφοκύτταρα Τα λεμφοκύτταρα αποτελούν επίσης πολύ σημαντικά κύτταρα για την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Διακρίνονται σε πολλές υποκατηγορίες. Μερικά από αυτά σχετίζονται με την παραγωγή αντισωμάτων ή με την δημιουργία κυττάρων μνήμης και ανοσίας. Άλλα είναι υπεύθυνα για την καταπολέμηση παθογόνων παραγόντων, όπως ιών, ή ακόμα και καρκινικών κυττάρων. Στους περισσότερους ανθρώπους σε φυσιολογικές περιπτώσεις το ποσοστό των ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων είναι μεγαλύτερο από αυτό των λεμφοκυττάρων. Παρόλα αυτά, η αναλογία αυτή αντιστρέφεται σε ορισμένες περιπτώσεις. Μια από αυτές τις περιπτώσεις είναι η ύπαρξη κάποιας ιογενούς λοίμωξης. Μια άλλη περίπτωση έχει γενετικό υπόβαθρο, δηλαδή λόγω γονιδίων, το άτομο φέρει ανεστραμμένο λευκοκυτταρικό τύπο, στον οποίο τα λεμφοκύτταρα αποτελούν την πλειοψηφία. Αιμοπετάλια Τα αιμοπετάλια είναι μικρά θραύσματα κυττάρων. Τα αιμοπετάλια έχουν προέλθει από τα μεγακαρυοκύτταρα. Βασική τους λειτουργία είναι η πήξη του αίματος και για αυτό τον λόγο ονομάζονται και θρομβοκύτταρα. Μειωμένος αριθμός αιμοπεταλίων μπορεί να σχετίζεται με σοβαρή αιμορραγία. Αντίθετα αυξημένος αριθμός αιμοπεταλίων μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό θρόμβων. Οι θρόμβοι προκαλούν απόφραξη αγγείων, επιπτώσεις της οποίας μπορεί να είναι ένα καρδιακό ή ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Πέραν της ποσότητας των αιμοπεταλίων, οι εξετάσεις αίματος μας δίνουν στοιχεία σχετικά με την ποιότητά τους, την κατανομή τους μέσα στον όγκο του αίματος και την μορφή τους. Βιοχημικές Εξετάσεις Σε αυτό το πλαίσιο μπορούν να μπουν πολλά στοιχεία, εφόσον υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που μπορούν να ανιχνευθούν με εξετάσεις αίματος. Πάνω σε ένα δείγμα περιφερικού αίματος μπορούν να διενεργηθούν πολλές διαδικασίες οι οποίες δίνουν διανγωστικά δεδομένα για κάτι. Σε γενικές γραμμές όμως υπάρχουν ορισμένες ποσοτικές σταθερές που διερευνόνται σε κάθε γενική εξέταση αίματος. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται το σάκχαρο, η ουρία και το ουρικό οξύ. Το σάκχαρο αντιστοιχεί στα επίπεδα της γλυκόζης (ή και άλλων σακχάρων) στην κυκλοφορία του αίματος. Τιμές σακχάρου εκτός των φυσιολογικών ορίων μπορούν να δώσουν εικόνα για την ύπαρξη κάποιας παθογένειας, όπως για παράδειγμα ο διαβήτης, ή κάποια άλλη πάθηση μεταβολισμού της γλυκόζης. Η ουρία και το ουρικό οξύ είναι ουσίες που προκύπτουν ως προϊόντα του μεταβολισμού των κυττάρων. Η ουρία για παράδειγμα παράγεται από μια μεταβολική διεργασία που ονομάζεται κύκλος της ουρίας και αφορά τα νουκλεοτίδια, συστατικά του DNA. Χοληστερόλη Αυτά που ανησυχούν τα πιο πολλά άτομα που κάνουν γενικές εξετάσεις αίματος είναι η χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια. Η χοληστερόλη είναι ένα μόριο (κηρώδης στερόλη) που είναι απαραίτητο για την σωστή λειτουργία της κυτταρικής μεμβράνης των κυττάρων όλων των ιστών. Είναι πολύ σημαντική για την ανάπτυξη νευρικών συνδέσμων και για την προστασία των νευρώνων. Η χοληστερόλη συνδέεται με την βοήθεια ορισμένων πρωτεϊνών με τις λιποπρωτεΐνες. Οι λιποπρωτεΐνες είναι μόρια τα οποία επιτρέπουν την μεταφορά των λιπιδίων, όπως η χοληστερόλη, τα οποία είναι υδρόφοβα μόρια, μέσα στο εξωκυττάριο υγρό, όπως το αίμα. Από τις εξετάσεις προσδιορίζονται δύο τύποι λιποπρωτεϊνών. Αυτοί είναι: 1) Η λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας, γνωστή και ως κακή χοληστερόλη και 2) Η λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας, γνωστή και ως καλή χοληστερόλη. Οι χαρακτηρισμοί καλή και κακή χοληστερόλη είναι πολύ απλουστευμένοι και ως εκ τούτου παραπλανητικοί γιατί οι λιποπρωτεΐνες δεν είναι χοληστερόλη. Είναι ειδικά σωματίδια που έχουν την ικανότητα να μεταφέρουν την χοληστερόλη. Η “κακή” είναι κακή γιατί σχετίζεται με τον σχηματισμό αθηροματικών πλακών, και η “καλή” είναι καλή για το αντίθετο. Ένζυμα Από τις γενικές εξετάσεις αίματος πολλές φορές προσδιορίζονται ειδικά ένζυμα τα οποία συμμετέχουν σε σημαντικές μεταβολικές οδούς. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται οι τρανσαμινάσες, η αλκαλική φωσφατάση και η γαλακτική αφυδρογονάση. Επιπλέον, μπορούν να προσδιορίζονται ο σίδηρος και η φερριτίνη, που δεσμεύει σίδηρο, και παίζουν καθοριστικό ρόλο στην λειτουργία των ερυθροκυττάρων. ________
Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ Εναλλακτικό αρχείο: http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθόνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ _____________ Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ____________
