https://meallamatia.gr/ta-dikaiomata-ton-atomon-me-anapiria-stin-epochi-tou-koronoiou-prokliseis-kai-prooptikes/

Τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία στην εποχή του κορονοϊου- Προκλήσεις και 
Προοπτικές
Με Άλλα Μάτια


Γράφει η Σταυρούλα Κουστένη*

Η 5η του Μάη έχει θεσπιστεί από την ΕΕ, κατόπιν εισήγησης του European network 
for Independed Living (ENIL) και του European Disability Forum (EDF), ως η 
ευρωπαϊκή ημέρα αφιερωμένη στην αυτόνομη διαβίωση. Φέτος το αναπηρικό κίνημα 
τίμησε πανευρωπαϊκά την ημέρα αυτή υπό τις ιδιαίτερες συνθήκες που επιβάλλει η 
υγειονομική κρίση της πανδημίας του κορονoϊου. Το γεγονός αυτό, το οποίο 
καθιστά, χωρίς αμφιβολία, δυσχερείς τις πολυάριθμες συγκεντρώσεις με τη φυσική 
παρουσία όλων των συμμετεχόντων, των ατόμων με αναπηρία, των οικογενειών τους 
και των οργανώσεων εκπροσώπησης τους, καθώς και την οργάνωση διαδηλώσεων και 
ενημερωτικών εκδηλώσεων, δεν μπορεί και δεν πρέπει να υποβαθμίσει την αξία του 
μηνύματος της εν λόγω ευρωπαϊκής ημέρας, ήτοι το δικαίωμα όλων, ανεξαιρέτως, 
στην αυτόνομη διαβίωση. Αντιθέτως, η δύσκολη αυτή περίοδος που όλοι ζούμε είναι 
μια ανοιχτή πρόκληση προς τα θεσμικά όργανα, τόσο σε εθνικό, όσο και σε 
Ευρωπαϊκό επίπεδο, να αποδείξουν την πραγματική τους βούληση για την ανάληψη 
άμεσων δράσεων, με στόχο τη θωράκιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία. 
Στο πλαίσιο αυτό, θα θέλαμε να εκφράσουμε συνοπτικά ορισμένες σκέψεις αναφορικά 
με το παρόν αλλά πρωτίστως το μέλλον (αυτό που αποκαλείται δημοσιογραφικά «η 
επόμενη μέρα της πανδημίας») των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και δη της 
κορωνίδας αυτών, του δικαιώματος στην αυτόνομη διαβίωση.

Ως δικαίωμα στην αυτόνομη διαβίωση ορίζεται

το θεμελιώδες εκείνο δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις να 
ζουν στην κοινωνία και να απολαμβάνουν, ισότιμα με τους άλλους Ευρωπαίους 
πολίτες, όλα τα επιμέρους ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα τους. Όπως 
ορίζεται στο άρθρο 19 της διεθνούς σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με 
αναπηρία, τα ΑΜΕΑ έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τα ίδια τον τόπο και τις 
συνθήκες διαμονής τους, καθώς και το με ποιους θα διαβιούν. Σύμφωνα με το ως 
άνω άρθρο τα ΑΜΕΑ έχουν ακόμα το δικαίωμα στην παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών 
από την κοινότητα για την ομαλή ένταξη τους στην κοινωνία, ενώ η πρόσβασή τους 
στις κοινωνικές υπηρεσίες και στις κοινωνικές υποδομές εν γένει θα πρέπει να 
εξασφαλίζεται σε ίση βάση με όλους τους πολίτες.

Το εν λόγω δικαίωμα κατοχυρώνεται ρητά, άμεσα ή έμμεσα, σε ένα ευρύ πλέγμα 
νομικών κειμένων, σε διεθνές, ευρωπαϊκό και φυσικά εθνικό επίπεδο, ως 
αποτέλεσμα των μακροχρόνιων και αδιάκοπων αγώνων του αναπηρικού κινήματος.

Όλως ενδεικτικώς, αναφέρουμε τα κατά την άποψη μας βασικότερα από αυτά, τα 
οποία είναι το άρθρο 21 παρ. 6 του Ελληνικού Συντάγματος, το άρθρο 14 της 
Ε.Σ.Δ.Α. (συνδυαστικά με το 12ο Πρωτόκολλο αυτής), τα άρθρα 21 και 26 του 
ευρωπαϊκού Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και τέλος το άρθρο 19 της 
διεθνούς σύμβασης για τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ, της αποκαλούμενης διεθνώς με το 
ακρωνύμιο CRPD, (κύρωση από την Ελλάδα Ν. 4074/2012 ΦΕΚ Α΄88/11.4.2012). 
Επομένως, κάποιος θα μπορούσε εύλογα να συνάγει ότι η στάθμη της προστασίας των 
δικαιωμάτων των ΑΜΕΑ βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο και δικαίως άλλωστε, αφού το 
προστατευτικό νομικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα πλούσιο. Ωστόσο, το διακύβευμα δεν 
είναι πλέον η θεωρητική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ΑΜΕΑ αλλά η ορθή 
εφαρμογή του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου και η εκπλήρωση των νομικών 
υποχρεώσεων εκ μέρους των κρατών που απορρέουν από τις διεθνείς τους δεσμεύσεις.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα της στρεβλής εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου και 
της κατάφορης παραβίασης του δικαιώματος στην αυτόνομη διαβίωση αντλούμε από τα 
όσα ακούστηκαν στην ανοιχτή διαδικτυακή συνάντηση που διοργανώθηκε προσφάτως 
από την διακομματική ομάδα για τα άτομα με αναπηρία του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου 
με τη συμμετοχή της ευρωπαίου επιτρόπου για την ίση μεταχείριση Helena Dalli 
και τον τίτλο «impact of COVID-19 outbreak to persons with disabilities” “Ο 
αντίχτυπος από το ξέσπασμα της πανδημίας του COVID-19 ΣΤΑ ΆΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΊΑ». 
Στην συνάντηση αυτή συμμετείχαν, με εισηγήσεις τους, κατά σειρά, τα μέλη του 
διοικητικού συμβουλίου και της εκτελεστικής επιτροπής του EDF Ana Peláez 
Narváez, Luisa Bosiso Fazzi, Thorkild Olesen, Albert Prévos, και Dóvile 
Joutdkaite. Ακόμα, ενεργό συμμετοχή είχαν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 
Sophie Pelletier, Radka Maxová, Mónica González, Stelios Kympouropoulos, Katrin 
Langensiepen, Rosa Estaras και Chrysoula Zacharopoulou, ενώ εισαγωγικό 
χαιρετισμό απεύθυνε προς τους συμμετέχοντες στη συζήτηση ο πρόεδρος του EDF και 
της Ε.Σ.ΑΜΕΑ, Ιωάννης Βαρδακαστάνης.

Covid-19 -Πως αντιμετωπίστηκαν τα άτομα με αναπηρία

Συγκεκριμένα, στην εν λόγω διαδικτυακή συνάντηση ακούσαμε ότι σε πολλές χώρες 
της ΕΕ, όπως η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ρουμανία, υπήρξαν πολλές 
περιπτώσεις όπου το επίσημο κράτος αρνήθηκε την παροχή υπηρεσιών υγείας σε ΑΜΕΑ 
με μόνο κριτήριο την ιδιότητά τους αυτή. Στη Ρουμανία, λόγου χάριν, σε κλειστή 
δομή φιλοξενίας ΑΜΕΑ, αν και υπήρχαν 242 επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου του 
κοροναϊου, επιτράπηκε στους εργαζομένους να μεταβούν για νοσηλεία στο αρμόδιο 
νοσοκομείο, κάτι το οποίο δεν συνέβη δυστυχώς και για τους φιλοξενούμενους της 
δομής. Στην Ιταλία, στην περιφέρεια της Λομβαρδίας που επλήγη περισσότερο από 
την πανδημία, δεν υπήρξε κανένα σχέδιο προστασίας των ατόμων με διανοητική 
αναπηρία ή ψυχικές παθήσεις που διαβιούν σε αντίστοιχα ιδρύματα. Στην Γαλλία 
υπήρξε ακόμα μια περίπτωση όπου το νοσηλευτικό προσωπικό αρνήθηκε να επισκεφτεί 
μια δομή φιλοξενίας ατόμων με βαριές αναπηρίες με τη δικαιολογία ότι η 
πιθανότητα μετάδοσης του ιού σ’ αυτούς ήταν πολύ μεγάλη. Τέλος, όπως τόνισε η 
αντιπρόεδρος του EDF Ana Peláez Narváez, δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις χωρών 
της ΕΕ όπου τα ιδρύματα που διαβιούσαν μέχρι το ξέσπασμα της πανδημίας ΑΜΕΑ 
αναγκάστηκαν να κλείσουν, με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά να μείνουν κάποιες φορές 
κυριολεκτικά στο δρόμο. Πέραν της άρνησης παροχής κατάλληλης ιατροφαρμακευτικής 
περίθαλψης, στη διαδικτυακή συνάντηση αναφέρθηκαν και πολλές περιπτώσεις 
παραβίασης άλλων δικαιωμάτων όπως το δικαίωμα παροχής έγκαιρης και έγκυρης 
ενημέρωσης, σε προσβάσιμη μορφή, σχετικά με τα νεότερα δεδομένα της πανδημίας. 
Έγινε τέλος αναφορά σε περιπτώσεις παραβιάσεων των δικαιωμάτων επιμέρους 
ευάλωτων ομάδων (πχ των γυναικών και των παιδιών με αναπηρία).

Περαιτέρω, στην διαδικτυακή συνάντηση της διακομματικής επιτροπής του 
Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου ακούσαμε και ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες απόψεις σχετικά 
με τον τρόπο που η ΕΕ οφείλει να δράσει, ώστε να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να 
εφαρμόσουν αποτελεσματικότερα το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και να αποφύγουν στο 
μέλλον συγκεκριμένες πρακτικές που συνιστούν παραβίαση του δικαιώματος των ΑΜΕΑ 
στην αυτόνομη διαβίωση. Από τις προτάσεις που διατυπώθηκαν ξεχωρίσαμε όσες, 
κατά τη διάρκεια της συζήτησης, συγκέντρωσαν την υποστήριξη της πλειοψηφίας 
τόσο του αναπηρικού κινήματος όσο και των εκπροσώπων του Κοινοβουλίου και τις 
παραθέτουμε επιγραμματικά αμέσως κατωτέρω.

Έτσι, αυτές αφορούν:

Την προώθηση πολιτικών αποϊδρυματοποίησης,
Την αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων όπως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο 
(ESF), το ταμείο περιφερειακής ανάπτυξης και το ταμείο ευρωπαϊκής βοήθειας με 
γνώμονα την κοινωνική συνοχή, την αλληλεγγύη και την αρχή της συμπερίληψης,
Την παροχή μέσων προστασίας από την μετάδοση του ιού (πχ μάσκες, ειδικά γυαλιά 
κλπ) αποκλειστικά με ευθύνη του Κράτους,
Τη μέριμνα για την προστασία των άτυπων οικιακών βοηθών για άτομα με αναπηρία 
που διαβιούν στην κοινότητα, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι γυναίκες,
Τη λήψη μέτρων επανεκκίνησης της οικονομίας και καταπολέμησης της ανεργίας που 
θα προκληθεί λόγω του κορονoϊου, λαμβάνοντας ειδική μέριμνα και για τα ΑΜΕΑ,
Την άμεση εφαρμογή του άρθρου 11 της CRPD, ήτοι την υιοθέτηση πολιτικών και την 
εφαρμογή μέτρων πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης σε περίπτωση φυσικών 
καταστροφών ή εκτάκτων εν γένει αναγκών, όπως η παρούσα υγειονομική κρίση του 
COVID-19, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η προστασία και η ασφάλεια 
των ΑΜΕΑ και
Την άμεση (αν είναι δυνατόν στην ολομέλεια του Μάιου) υιοθέτηση της ευρωπαϊκής 
στρατηγικής 2020 για τα άτομα με αναπηρία και την συμπερίληψη σε αυτή των 
διδαγμάτων της πανδημίας.
Ουσιαστική δράση για την προστασία των ΑΜΕΑ από τις συνέπειες του Covid-19

Εκκινώντας, επομένως, από την παραδοχή ότι τα άτομα με αναπηρία είναι οι πλέον 
ευάλωτοι των ευάλωτων πολιτών και ότι τις συνέπειες της οποιασδήποτε κρίσης, 
οικονομικής ή υγειονομικής, τις υφίστανται εντονότερα αυτοί και οι οικογένειές 
τους (αδιαμφισβήτητη απόδειξη τούτου δε αποτελούν τα προαναφερόμενα 
χαρακτηριστικά παραδείγματα), έχουμε τη γνώμη ότι κατά την παρούσα χρονική 
συγκυρία τα κράτη, μεταξύ αυτών βεβαίως και η Ελλάδα, οφείλουν να αναλάβουν 
ουσιαστική δράση για την προστασία των ΑΜΕΑ από τις συνέπειες που είχε και 
εξακολουθεί να έχει η νόσος του COVID-19 στις ζωές τους. Κατά την άποψή μας, οι 
εθνικές κυβερνήσεις των κρατών- μελών της ΕΕ αλλά και τα ίδια τα θεσμικά όργανα 
της ΕΕ πρέπει να κινηθούν προς την κατεύθυνση αυτή βασιζόμενοι σε τρεις άξονες, 
ήτοι τη λήψη άμεσων κανονιστικών και διοικητικών μέτρων, τη σύμφωνη προς την 
αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διοίκησης δράση και φυσικά τη συμπερίληψη των 
ΑΜΕΑ στις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων που τους αφορούν.

Κατ’ αρχάς, πέραν του ότι καλό θα ήταν να εφαρμοστούν τα τεστ ανίχνευσης του 
ιού σε όλο τον πληθυσμό, τέτοιου είδους τεστ θα πρέπει να γίνουν κατά 
προτεραιότητα σε ΑΜΕΑ που παρουσιάζουν ύποπτα συμπτώματα, με την χρήση κινητών 
μονάδων που θα μεταβαίνουν στην κατοικία των υποβαλλόμενων στο τεστ, όπως έγινε 
στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ώστε να αποφεύγονται στο μέτρο του δυνατού οι 
μετακινήσεις των ΑΜΕΑ και η επαφή αυτών με τρίτους δυνητικούς φορείς του ιού. 
Ειδικότερη μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί δε για τις κλειστού τύπου δομές 
φροντίδας και θεραπείας, όπου φιλοξενούνται ΑΜΕΑ, αφού εκεί αποδεδειγμένα οι 
πιθανότητες προσβολής των δικαιωμάτων των ατόμων αυτών είναι ακόμα μεγαλύτερες, 
λόγω της πανδημίας.

Σίγουρα, το ζητούμενο είναι το κλείσιμο των ιδρυμάτων, η ένταξη όλων των ατόμων 
στην κοινότητα και ο σεβασμός του δικαιώματός τους στην αυτόνομη διαβίωση. 
Όμως, μεταβατικά και για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η κρίση, πρέπει να 
διασφαλιστεί ότι όλοι οι διαμένοντες σε τέτοιου είδους δομές θα χαίρουν του 
σεβασμού των δικαιωμάτων τους στην παροχή κατάλληλης ιατροφαρμακευτικής 
περίθαλψης (απαγορεύεται σε κάθε περίπτωση η φαρμακευτική αγωγή καταστολής), 
στην αντικειμενική και σε προσβάσιμη μορφή ενημέρωση και στην επικοινωνία με 
τους οικείους τους. Στην περίπτωση των ΑΜΕΑ που διαβιούν σε κλειστού τύπου 
δομές φροντίδας, θα πρέπει ακόμα να διασφαλιστεί η ύπαρξη ορισμένης διαδικασίας 
υποβολής παραπόνων αναφορικά με πιθανές παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους.

Δεδομένου ότι τα γενικότερα μέτρα προστασίας του πληθυσμού και η επιβαλλόμενη 
κοινωνική αποστασιοποίηση δύνανται να έχουν σοβαρές συνέπειες στην 
καθημερινότητα και των ΑΜΕΑ που διαβιούν αυτόνομα στην κοινότητα, είναι 
επιπλέον αναγκαία η λήψη μέτρων όπως η πολύπλευρη ενίσχυση των δημοτικών 
υπηρεσιών βοήθειας στο σπίτι και η οικονομική ενίσχυση των ίδιων των ΑΜΕΑ για 
την πρόσληψη προσωπικού βοηθού. Αναγκαία κρίνεται ακόμα η λήψη μέτρων στους 
τομείς της ενθάρρυνσης της εξ αποστάσεως εργασίας (πχ παροχή από το κράτος 
υλικοτεχνικού εξοπλισμού προσαρμοσμένου στις ανάγκες των ΑΜΕΑ που παρέχουν εξ 
αποστάσεως εργασία), της αντιμετώπισης της ολοένα και αυξανόμενης ανεργίας των 
ΑΜΕΑ και της εκπαίδευσης μέσω διαδικτύου. Φυσικά, μεταξύ των ρυθμίσεων ενός 
σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας στις ζωές των 
ΑΜΕΑ θα πρέπει να περιλαμβάνονται ειδικότερες ρυθμίσεις και για τις γυναίκες, 
τους φυλακισμένους και τους άστεγους με αναπηρία.

Ακολούθως, δεδομένου του πεπερασμένου χαρακτήρα των διαθέσιμων οικονομικών 
πόρων τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, η αρχή της χρηστής 
δημοσιονομικής διοίκησης, αναλυόμενη στις αρχές της αποτελεσματικότητας, της 
οικονομικότητας και της αποδοτικότητας, θα πρέπει να αποτελέσει το γνώμονα για 
το σχεδιασμό και την υλοποίηση κάθε δράσης υποστήριξης των ΑΜΕΑ, κατά τα 
ανωτέρω. Με άλλες λέξεις, θα πρέπει να επιλέγεται εκείνος ο τρόπος δράσης που 
θα εξασφαλίζει, σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βαθμό, την εξυπηρέτηση του στόχου 
της αυτόνομης διαβίωσης των ΑΜΕΑ, σε περιόδους κρίσης, με τη μικρότερη δυνατή 
δαπάνη.

Τέλος, ως γνωστόν, τα οφέλη από την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στις 
διαδικασίες λήψης αποφάσεων και χάραξης πολιτικών που τους αφορούν είναι 
πολλαπλά. Λόγου χάριν, με την ενεργό συμμετοχή τους τα ΑΜΕΑ κατά τη λήψη 
συγκεκριμένων αποφάσεων μπορούν να διαφωτίσουν τα αρμόδια όργανα για τα 
ειδικότερα τεχνικά και λεπτομερειακά ζητήματα που τους απασχολούν, ώστε οι 
λύσεις που θα επιλεγούν να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες τους, ενώ η 
επιλογή λύσεων με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων συνεπάγεται συνήθως και 
την πολυπόθητη συναίνεση, ως προϋπόθεση της ομαλής εφαρμογής και της 
βιωσιμότητας των εν λόγω λύσεων. Για το λόγο αυτό, η συμμετοχή των ατόμων με 
αναπηρία, των οικογενειών τους και των φορέων εκπροσώπησής τους στις 
διαδικασίες σχεδιασμού και υλοποίησης πολιτικών για την αντιμετώπιση των 
δυσμενών συνεπειών που η πανδημία του κοροναϊου έχει για αυτούς συνιστά το 
σημαντικότερο συστατικό της επιτυχίας. Όπως εύγλωττα διακηρύσσει το αναπηρικό 
κίνημα «Τίποτα δεν μπορεί να γίνει για εμάς χωρίς εμάς».

Εν κατακλείδι, τονίζουμε για άλλη μια φορά ότι ο σεβασμός του δικαιώματος των 
ΑΜΕΑ στην αυτόνομη διαβίωση, σε όλες τις εκφάνσεις του, δεν αποτελεί 
πολυτέλεια, δεν χωράει εκπτώσεις και δεν υπόκειται σε αναστολή λόγω κρίσιμων 
καταστάσεων, όπως η παρούσα πανδημία. Αποτελεί αδήριτη ανάγκη. Η παρούσα 
υγειονομική κρίση δεν είναι ίδια με την προηγηθείσα οικονομική κρίση. Επειδή, η 
σημερινή κρίση δεν απειλεί μόνο την επιχειρηματικότητα αλλά απειλεί την ίδια τη 
ζωή των ανθρώπων. Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να δοθούν υπεύθυνες απαντήσεις, 
εκ μέρους των εθνικών κυβερνήσεων αλλά και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, στα 
κρίσιμα ζητήματα του αναπηρικού κινήματος. Η παροχή όσο το δυνατόν 
καταλληλότερων απαντήσεων στα ζητήματα που απασχολούν το αναπηρικό κίνημα 
προϋποθέτει, αφενός την εγρήγορση των ίδιων των ΑΜΕΑ και των φορέων που τους 
εκπροσωπούν, ώστε να παρεμβαίνουν εγκαίρως όπου χρειάζεται, αφετέρου δε τη 
συμμετοχή τους στις διάφορες διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης και λήψης 
αποφάσεων καθώς και διαλόγου με τους εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου 
και της Επιτροπής, όπως η διακομματική συζήτηση που αναφέραμε πιο πάνω. 
Κλείνοντας, θα θέλαμε να εκφράσουμε την ελπίδα ότι θα έρθει κάποτε η στιγμή που 
η 5η του Μάη δεν θα είναι απλώς η ευρωπαϊκή ημέρα αυτόνομης διαβίωσης αλλά θα 
εορτάζεται ως η γενέθλιος ημέρα της πραγματικής αυτόνομης διαβίωσης για όλους 
τους ευρωπαίους πολίτες με αναπηρία!

Υποσημείωση

1. 
https://www.khaleejtimes.com/coronavirus-pandemic/combatine-coronavirus-uae-launches-home-testine-proeramme-for-people-of-
 determination

Σταυρούλα Κουστένη, Νομικός
ΜΔΕ δημοσίου δικαίου, Υπ. Διδάκτωρ Νομικής σχολής ΕΚΠΑ
Μέλος του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών

Σχετικα με τον συντακτη

Με Άλλα Μάτια
Η μοναδική, πλήρως προσβάσιμη για κάθε χρήστη, διαδραστική, κοινωνική πύλη 
ενημέρωσης στην Ελλάδα!



Κώστας στάλθηκε από το iPhone μου
 ________

Orasi mailing list
για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση
orasi-requ...@hostvis.net
και στο θέμα γράψτε unsubscribe

Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας 
στείλτε email στην διεύθυνση
Orasi@hostvis.net

διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα
http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net

Για το αρχείο της λίστας
http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/
Εναλλακτικό αρχείο:
http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/
παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011)
http://www.freelists.org/archives/orasi
__________
NVDA δωρεάν αναγνώστης οθόνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού
http://www.nvda-project.org/
_____________
Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις 
προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ενώ Για 
να κατεβάσετε τον σχετικό κατάλογο επισκεφθείτε το 
http://www.hostvis.net/audiobooks/katalogos.zip
____________

Reply via email to