Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης συνιστούν το πρώτο θεσμοθετημένο μοντέλο κοινωνικής επιχείρησης στην Ελλάδα, που εξασφαλίζει παράλληλα την επαγγελματική ένταξη των ψυχικά ασθενών, αλλά και τη συμμετοχή τους στις διαδικασίες σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων. Γιατί η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση δεν είναι ουτοπία ΚΟΙΣΠΕ: Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση συναντά την Κοινωνική Οικονομία Μυρτώ Αρετάκη
Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης συνιστούν το πρώτο θεσμοθετημένο μοντέλο κοινωνικής επιχείρησης στην Ελλάδα, που εξασφαλίζει παράλληλα την επαγγελματική ένταξη των ψυχικά ασθενών, αλλά και τη συμμετοχή τους στις διαδικασίες σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων. Γιατί η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση δεν είναι ουτοπία «Όσο για μένα, δεν θα έλεγα ότι θα επέλεγα την τρέλα εάν είχα επιλογή. Αυτό που με παρηγορεί είναι ότι αρχίζω να θεωρώ την τρέλα σαν μια αρρώστια όπως όλες τις άλλες και έτσι ξεκινώ να την αποδέχομαι.» Vincent Van Gogh, 1889 Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση δεν μπορεί να γίνει κατανοητή έξω από ένα πλαίσιο αμφισβήτησης του «ανίατου» της ψυχικής ασθένειας, αλλά και αμφισβήτησης του ασύλου, ως χώρου και τρόπου θεραπείας. Όπως γράφει στο περιοδικό Αντιστίγμα, ο Άρης Λιάκος, ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, «η ασυλική περίθαλψη στηριζόταν δογ?ατικά σε τρεις βασικούς πυλώνες: ότι οι ασθενείς είναι ανίατοι, επικίνδυνοι και ανεύθυνοι. Η Κοινοτική Ψυχιατρική ?πορεί να πραγ?ατοποιηθεί ?όνον όταν γίνει αποδεκτό ότι και οι τρεις παραπάνω αντιλήψεις είναι ?ύθοι», κάτι που αποδεικνύει, άλλωστε, και η σύγχρονη ψυχιατρική έρευνα. Το κοινωνικό στίγμα, ο φόβος και η προκατάληψη της κοινωνίας απέναντι στο «άλλο της πρόσωπο», που λανθασμένα έχει συνδεθεί με τη βία και την ανικανότητα, βιώνεται από τους ίδιους τους ασθενείς, σαν «μια αρρώστια πάνω στην αρρώστια». Η «επιστροφή» στην κοινότητα To εθνικό σχέδιο της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στην Ελλάδα ονομάστηκε Ψυχαργώς, με την κωδική ονομασία να παραπέμπει στη μυθολογική «Αργώ» και την επιστροφή του χρυσόμαλλου δέρατος, συμβολίζοντας έτσι την «επιστροφή» των ψυχικά ασθενών στην κοινότητα. Η φιλοσοφία πίσω από το νέο σχεδιασμό θέλει την αποκατάσταση να ξεκινά αμέσως μετά τη διάγνωση της ψυχικής διαταραχής και τον ψυχίατρο να ασχολείται όχι μόνο με τα συμπτώματα και τη συνταγογράφηση φαρμάκων, αλλά και με τις συνέπειες της όποιας ελλειμματικότητας, παρέχοντας στήριξη και λύσεις, ούτως ώστε ο ασθενής να κατορθώσει να ανακουφιστεί εντός της κοινότητας, αναπτύσσοντας κοινωνικές σχέσεις και δεξιότητες. Μία από τις βασικές προτεραιότητες της β' φάσης του Ψυχαργώς (2005-2010) υπήρξε η κοινωνική- οικονομική ενσωμάτωση, αλλά και η είσοδος στην αγορά εργασίας, ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα, με τη λειτουργία 46 Μονάδων Επαγγελματικής Επανένταξης και Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε). Το πλαίσιο λειτουργίας των ΚΟΙΣΠΕ Το 1999 ο νόμος 2716 θεσμοθετεί για πρώτη φορά τους Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς Περιορισμένης Ευθύνης, με αφορμή την ανάγκη υπέρβασης των στρεβλώσεων που χαρακτήριζαν τις προστατευμένες μορφές απασχόλησης εντός των ιδρυμάτων (πρακτικές εργοθεραπείας), αλλά και την ανάγκη πρόταξης της οικονομικής βιωσιμότητας των ψυχικά πασχόντων και της διασφάλισης των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων τους. Όπως ορίζει το άρθρο 12 του Ν. 2716/99, οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης είναι παραγωγικές, εμπορικές και κοινωνικές μονάδες οι οποίες αναπτύσσουν οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα και προσφέρουν μια μορφή απασχόλησης που παρέχει ψυχοκοινωνική υποστήριξη και εποπτεία των απασχολούμενων με προβλήματα ψυχικής υγείας. Οι Κοι.Σ.Π.Ε είναι Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και μέλη τους μπορεί να γίνουν: . Άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα σε ποσοστό τουλάχιστον 35% . Επαγγελματίες ψυχικής υγείας σε ποσοστό έως 45% . Νομικά πρόσωπα Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου ή άλλα φυσικά πρόσωπα σε ποσοστό έως 20% Αρκετοί Κοι.Σ.Π.Ε. που βρίσκονται σήμερα σε λειτουργία ξεκίνησαν να δραστηριοποιούνται ως αστικοί συνεταιρισμοί, όταν ακόμη δεν υπήρχε το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο, ενώ ως Κοι.Σ.Π.Ε πλέον, στην πρώτη φάση του σχεδιασμού και της ίδρυσή τους, ενισχύθηκαν από συγχρηματοδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα. Αυτό, όμως, που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι πως πλέον οι Κοι.Σ.Π.Ε λειτουργούν με πλήρη αυτάρκεια, χωρίς καμία εξωτερική χρηματοδότηση. Πρόκειται για βιώσιμες (και μάλιστα συχνά κερδοφόρες) μονάδες, οι οποίες αναπτύσσουν καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες, υιοθετούν ορθές επιχειρηματικές πρακτικές, απασχολούν μέλη των πλέον ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και αποδεικνύουν πως τόσο η κοινωνική οικονομία, όσο και η ψυχιατρική μεταρρύθμιση καρποφορούν, ακόμη και σε περιόδους ύφεσης. Έως το 2010 λειτουργούν ήδη 15 ΚΟΙΣΠΕ με τον συνολικό αριθμό των απασχολούμενων ασθενών με ψυχικές διαταραχές να φτάνει τα περίπου 270 άτομα. «Εδώ μέσα είναι ζωή, Στάυρο Και ξέρεις γιατί; Έχεις δει ένα ποτάμι... Κυλάει... Ο κόσμος Σε ορισμένα σημεία κάνει βούρκους Αλλά μέσα του υπάρχει πολύ περισσότερη ζωή Έχεις παρατηρήσει ένα βούρκο με τι ζωύφια όλο ζωή ειναι Μέσα στη στάση υπάρχει κίνηση Μέσα στο συνωστισμό υπάρχει κι ο πλούτος» Τρόφιμος του Ψυχιατρείου Χανίων στον Στάυρο Ψυλλάκη «Ο άνθρωπος που ενόχλησε το σύμπαν» (2000) Κατάλογος Κοινωνικών Συνεταιρισμών Π.Ε.: list of 14 items . Κοι.Σ.Π.Ε 6ου Ψυ. Το. «Η Εικόνα» . Κοι.Σ.Π.Ε. Χανίων: Πλυντήριο αυτοκινήτων, κυλικείο, κατάστημα παραδοσιακών προϊόντων κ.α. . Κοι.Σ.Π.Ε. Φωκίδας «Γιάννης Βολίκας»: Aνάπτυξη αγροτικών δραστηριοτήτων, εργαστήρι παραγωγής σαπουνιού, κατάστημα πώλησης βιολογικών τροφών και οικολογικών προϊόντων κ.α. . Κοι.Σ.Π.Ε. 10ου Ψυ. Το. «Διαδρομές»: Συνεργείο καθαρισμού, χονδρικό εμπόριο γραφικής ύλης, πολιτιστικό καφενείο. . Κοι.Σ.Π.Ε. «Κλίμαξ Plus »: Εστιατόριο - catering, μονάδα ανακύκλωσης χαρτιού κ.α. . Κοι.Σ.Π.Ε. Δυτικού Τομέα Θεσσαλονίκης: Αγρόκτημα, εστιατόριο - catering, κυλικείο, ξυλουργείο, κηροποιείο, συνεργείο καθαρισμού κ.α. . Κοι.Σ.Π.Ε. Κέρκυρας «Νέοι Ορίζοντες»: Συνεργείο καθαρισμού, 3 καφετέριες, parking, παραγωγή και εμπορία προϊόντων άρτου και ζαχαροπλαστικής κ.α. . Κοι.Σ.Π.Ε. 5ου Ψυ. Το. «Ηλιοτρόπιο»: Συνεργείο Καθαρισμού κ.α. . Κοι.Σ.Π.Ε. Αιγάλεω «Ευ ζην»: Catering, εργαστήρια επίπλου και χαλιού. . Κοι.Σ.Π.Ε. Χαϊδαρίου «Διάπλους»: Υπηρεσίες καθαριότητας και κηποτεχνίας, οικολογικές καλλιέργειες. . Κοι.Σ.Π.Ε. Ρεθύμνου . Κοι.Σ.Π.Ε. Καβάλας . Κοι.Σ.Π.Ε. Αχαΐας «Φάρος»: Κηροπλαστείο, τηλεγραμματεία, υπηρεσίες καθαριότητας νοσοκομειακού ιματισμού κ.α. . Κοι.Σ.Π.Ε. 8ου Ψυ. Το. «Αθηνά- Ελπίς» list end Σημ: Ο κατάλογος ενδέχεται να μην είναι πλήρης. Αν γνωρίζετε οποιοδήποτε άλλο εγχείρημα, γράψτε το σε ένα σχόλιο και θα προστεθεί άμεσα. ThePressProject φιλικά, άγγελοσ. ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθώνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ __________ Για καλή Ελληνική και ξένη μουσική, Θεατρικά έργα από το ελληνικό και παγκόσμιο ρεπερτόριο επισκεφθείτε το http://www.isobitis.com ______________
