Πώς μπορεί να θεραπευτεί η ΙΨΔ Έρευνες τόσο σε ανθρώπους όσο και σε πειραματόζωα έχουν βοηθήσει στην απόκτηση γνώσεων που οδήγησαν σε διάφορες θεραπείες της ΙΨΔ με αποδεδειγμένη πλέον αποτελεσματικότητα. Σε γενικές γραμμές οι θεραπείες διακρίνονται σε δυο είδη: Α) Φαρμακευτικές θεραπείες και Β) Ψυχοθεραπείες, και κυρίως η συμπεριφορική θεραπεία με ή χωρίς γνωσιακή θεραπεία.
1. Φαρμακευτική Αγωγή Κλινικές έρευνες των τελευταίων ετών έδειξαν ότι φάρμακα τα οποία επιδρούν στον νευρομεταβιβαστή σεροτονίνη μπορούν να μειώσουν σε σημαντικό βαθμό τα συμπτώματα της ΙΨΔ. Τα φάρμακα αυτά είναι συνήθως γνωστά ως 'αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης' (Serotonin Reuptake Inhibitors), και το πρώτο που κυκλοφόρησε ήταν το τρικυκλικό αντικαταθλιπτικό Κλομιπραμίνη, που στο εμπόριο φέρεται με την ονομασία 'ANAFRANIL'. Στην συνέχεια κυκλοφόρησαν και άλλα παρόμοια φάρμακα που ήταν ακόμη πιό εκλεκτικά για την σεροτονίνη, γι' αυτό και ονομάστηκαν 'εκλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης'. Τα φάρμακα αυτά στο εξωτερικό είναι γνωστά με την συντομογραφία SSRIs από τις λέξεις 'Selective Serotonin Reuptake Inhibitors'. Στην χώρα μας κυκλοφορούν τα εξής: Η φλουοξετίνη με το εμπορικό όνομα 'LADOSE', η παροξετίνη με το εμπορικό όνομα 'SEROXAT', η φλουβοξαμίνη με το εμπορικό όνομα 'DUMYROX', και η σερτραλίνη με το εμπορικό όνομα 'SEROPRAM'. Μεγάλες μελέτες έδειξαν ότι περισσότεροι από το 75% των ασθενών με ΙΨΔ μπορούν να βοηθηθούν από τα φάρμακα αυτά τουλάχιστον σε αρκετό βαθμό, και 50% των ασθενών μπορούν να βοηθηθούν πάρα πολύ. Τα φάρμακα αυτά μειώνουν την ένταση τόσο των ιδεοληψιών όσο και των ψυχαναγκασμών. Η βελτίωση των συμπτωμάτων δεν φαίνεται συνήθως αμέσως αλλά μπορεί να πάρει ένα μήνα ή και περισσότερο. Εάν κάποιος ασθενής δεν απαντήσει καλά σε ένα από αυτά τα φάρμακα ή εμφανίσει μη αποδεκτές παρενέργειες, μπορεί να ωφεληθεί από άλλο φάρμακο αυτής της κατηγορίας. Μελέτες επίσης διεξάγονται για ασθενείς που εμφανίζουν μικρή μόνο ανταπόκριση, με σκοπό την προσθήκη στο βασικό φάρμακο και άλλων φαρμάκων που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την δράση του. Να σημειωθεί ότι τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται επίσης και για την θεραπεία της κατάθλιψης. Ωστόσο υπάρχουν πολύ περισσότερα αντικαταθλιπτικά τα οποία δεν λειτουργούν στην ΙΨΔ. Επίσης τα φάρμακα αυτά εμφανίζουν ειδικό αποτέλεσμα έναντι των συμπτώμάτων της ΙΨΔ, δεν θεραπεύουν δηλαδή απλώς την κατάθλιψη που μερικές φορές συνοδεύει την ΙΨΔ. Τα φάρμακα, λοιπόν, προσφέρουν σημαντική βοήθεια στον έλεγχο των συμπτωμάτων της ΙΨΔ. Πολύ συχνά όμως, εάν ο ασθενής τα διακόψει, μπορεί να συμβεί υποτροπή. Γι'αυτό τον λόγο, ακόμη και όταν τα συμπτώματα έχουν υφεθεί εντελώς, οι περισσότεροι ασθενείς έχουν ανάγκη των φαρμάκων για μεγάλο διάστημα, μερικοί ακόμη και δια βίου. 2. Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία Κατ'αρχήν θα πρέπει να τονιστεί ότι ψυχοθεραπεία και ψυχανάλυση δεν είναι ταυτόσημες έννοιες όπως πιστεύουν μερικοί. Ψυχοθεραπεία είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε μορφές θεραπείας οι οποίες στοχεύουν στην επίλυση προβλημάτων ψυχολογικής υφής μέσω της δημιουργίας μιάς σχέσης με έναν ειδικό θεραπευτή και με την χρησιμοποίηση ειδικών τεχνικών που βασίζονται σε μια συγκεριμένη θεωρία. Οι τεχνικές αυτές είναι βεβαίως καθαρά ψυχολογικές, δηλαδή το μόνο επικοινωνιακό μέσον που χρησιμοποιούν είναι ο λόγος. Υπάρχουν πολλά είδη ψυχοθεραπειών, όπως η ψυχαναλυτική (που βασίζεται στην θεωρία του Freud), η συμπεριφορική, η γνωσιακή (που σήμερα συνήθως συνδυάζεται με την συμπεριφορική), η διαπροσωπική, η συστεμική, η οικογενειακή κ.λ.π. Μετά την απαραίτητη αυτή εισαγωγή θα πρέπει να επισημανθεί ότι η συμπεριφορική ψυχοθεραπεία έχει συστηματικά μελετηθεί και έχει βρεθεί να παρουσιάζει σημαντικό θεραπευτικό αποτέλεσμα στην ΙΨΔ. Τελευταία μελετάται επίσης με σημαντικά αποτέλεσματα και η γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία που είναι γνωστή στο εξωτερικό με την συντομογραφία CBT από τις λέξεις 'Cognitive - Behavioral Psychotherapy'. Η παραδοσιακή (συνήθως ψυχαναλυτικού τύπου) ψυχοθεραπεία η οποία στοχεύει στο να αποκτήσει ο ασθενής 'εναισθησία', να καταλάβει δηλαδή τι είναι αυτό που έχει, σε γενικές γραμμές δεν έχει αποδειχτεί ότι βοηθάει στην ΙΨΔ. # Μια από τις πιό συχνά χρησιμοποιούμενες τεχνικές της συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας στην ΙΨΔ είναι και η λεγόμενη 'έκθεση και παρεμπόδιση της απάντησης', γνωστή στα Αγγλικά με τον όρο 'exposure and response prevention'. Σ'αυτήν την τεχνική ο ασθενής εκούσια και συνειδητά προσπαθεί να έρθει αντιμέτωπος με ό,τι τον ενοχλεί, είτε άμεσα είτε στην φαντασία του. Την ίδια στιγμή ο ασθενής ενθαρρύνεται να αποφύγει να απαντήσει με τον συνηθισμένο τρόπο, δηλαδή με το να εκτελέσει τον ψυχαναγκασμό που συνδέεται με την ιδεοληψία. Για τον σκοπό αυτό βοηθιέται τόσο από τον θεραπευτή του όσο και από άλλα άτομα του συγγενικού συνήθως περιβάλλοντος. Για παράδειγμα, ένας ασθενής που έχει μια ιδεοληψία σχετική με μικρόβια και στην συνέχεια πλένει τα χέρια του με ψυχαναγκαστικό τρόπο, μπορεί να ενθαρρυνθεί να αγγίξει εκούσια τα χέρια του σ'ένα τραπέζι, που έχει την ιδέα ότι μπορεί να τον μολύνει. Στην συνέχεια εμποδίζεται να πλύνει τα χέρια του για αρκετές ώρες μέχρις ότου καταλαγιάσει το άγχος που το προκάλεσε το πείραμα αυτό. Αν αυτό επαναλαμβάνεται τακτικά, τότε το άγχος από τις ιδεοληψίες προοδευτικά μειώνεται και έτσι αρκετοί ασθενείς μπορούν εύκολα να κατανικήσουν την τάση που νιώθουν για να εκετελέσουν τον ψυχαναγκασμό. Διάφορες μελέτες έχουν βρεί την τεχνική αυτή να λειτουργεί γαι την πλειοψηφία των ασθενών που την βγάζουν εις πέρας ολόκληρη. Αρκετοί όμως ασθενείς δεν μπορούν να την ακολουθήσουν. Για τον σκοπό αυτό απαιτείται να έχουν υψηλό κίνητρο και μια θετική και αποφασισμένη στάση σχετικά με την θεραπεία. Για τους ασθενείς για τους οποίους η θεραπεία λειτουργεί, το αποτέλεσμα φαίνεται να διαρκεί για έτη ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από τακτικές συνεδρίες παρακολούθησης. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός της συμπεριφορικής θεραπείας και με γνωσιακές τεχνικές, σ'αυτό που ονομάζεται γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικός. Οι τεχνικές αυτές στοχεύουν στην αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι πάσχοντες σκέφτονται σχετικά με την διαταραχή τους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα δυο αυτά είδη θεραπείας δεν είναι ανταγωνιστικά, και ότι οι περισσότεροι ασθενείς μπορεί να ωφεληθούν ιδιαίτερα από τον συνδυασμό τόσο φαρμακευτικής αγωγής όσο και κάποιας ψυχοθεραπευτικής παρακολούθησης. Φιλικά Γιώργος ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθώνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ __________ Για καλή Ελληνική και ξένη μουσική, Θεατρικά έργα από το ελληνικό και παγκόσμιο ρεπερτόριο επισκεφθείτε το http://www.isobitis.com ______________
