Όταν οι σκέψεις και τα συναισθήματα κρύβουν εμμονές. Τα συναισθήματα είναι αποκρίσεις σε ερεθίσματα προερχόμενα από το εξωτερικό ή το εσώτερο περιβάλλον και περιλαμβάνουν σύνθετες εγκεφαλικές διαδικασίες που έχουν σαν αποτέλεσμα την απελευθέρωση ορμονών και χημικών ουσιών που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές και διεγείρουν το σώμα μας. Αποτελούν δηλαδή μια ψυχοσωματική εμπειρία που μπορεί να έχει πότε ευχάριστη και πότε δυσάρεστη «γεύση» για το άτομο. Οι νευροδιαβιβαστές ευθύνονται, λοιπόν, για το αν αισθανόμαστε ευχάριστα ή δυσάρεστα, θυμώνουμε ή πενθούμε, ζηλεύουμε ή αγχωνόμαστε. Τα συναισθήματα είναι οι εκφραστές των νοητικών μας λειτουργιών και συνήθως έχουν την τάση της παροδικότητας και της εναλλαγής. Τι συμβαίνει όμως όταν κάποιο συναίσθημα «επιμένει» να εκδηλώνεται και το άτομο να μην είναι σε θέση να το διαχειριστεί? Βεβαίως, η αναφορά γίνεται σε αρνητικά συναισθήματα όπως η θλίψη, ο θυμός, η αγωνία, αφού η επίμονη βίωσή τους είναι αυτή που δημιουργεί προβλήματα. Γεγονός είναι ότι όλοι σχεδόν οι άνθρωποι περνούν κάποια φάση στη ζωή τους κατά την οποία βιώνουν έντονα και συνεχώς κάποιο συναίσθημα, όπως ανησυχία ή λύπη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει κάποια παθολογία στο συναισθηματικό τους κόσμο. Πολλές φορές, όμως, τα συναισθήματα επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, συνοδευόμενα πάντα από γενεσιουργές σκέψεις με αποτέλεσμα να εμποδίζουν την καθημερινότητα του ατόμου. Οι σκέψεις, σε αυτήν την περίπτωση, χαρακτηρίζονται ως ενοχλητικές ιδέες και εικόνες που μοιάζουν να «επιβάλλονται» μέσα μας, είναι ανεξέλεγκτες και ονομάζονται έμμονες ιδέες. Οι έμμονες ιδέες γεννούν έμμονα συναισθήματα και ακολούθως ψυχαναγκαστικές πράξεις, δηλαδή συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται ενώ η αποφυγή τους είναι αδύνατη. Για παράδειγμα, μια επίμονη σκέψη ανάγκης για αποφυγή της βρωμιάς έχει σαν αποτέλεσμα ένα έντονο συναίσθημα άγχους και μιας συμπεριφοράς επίμονης καθαριότητας. Πότε υπάρχει παθολογία? Όταν εμφανίζεται «επίμονα» και μας αναγκάζει ν'αλλάξουμε τον τρόπο που ζούμε, στο συγκεκριμένο παράδειγμα αποφεύγουμε ν'αγγίζουμε κάτι που έπεσε στο πάτωμα ή πλένουμε συνεχώς τα χέρια μας. Συνήθως το συναίσθημα του άγχους που γίνεται εντονότερο αν δεν εκτελέσουμε τη συγκεκριμένη πράξη, εναλλάσσεται με συναισθήματα ντροπής άρα και ανάγκης να αποκρύψουμε αυτό που μας συμβαίνει διότι στις περισσότερες περιπτώσεις θεωρούμε ότι είμαστε οι μοναδικοί με «παράλογες» σκέψεις και συναισθήματα. Κι όμως, τα στοιχεία δείχνουν ότι το 2,3% του Αμερικανικού πληθυσμού μαστίζεται από τη διαταραχή αυτή [που ονομάζεται επισήμως Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (Obsessive compulsive disorder) και περιλαμβάνει έμμονες σκέψεις με ψυχαναγκαστική συμπεριφορά] χωρίς να υπάρχει διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών. Τα συμπτώματα της διαταραχής πρωτοεμφανίζονται στην παιδική ή εφηβική ηλικία, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστούν στην αρχή της ενηλικίωσης. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από επίμονες σκέψεις και συναισθήματα σε γενικές γραμμές μπορεί να παρουσιάζουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά στην προσωπικότητά τους, μερικά από τα οποία είναι η τελειομανία, η αυστηρή πειθαρχία, η αδιαλλαξία, η υπερβολική ευσυνειδησία, οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες, η έλλειψη ανεκτικότητας, η αδυναμία χαλάρωσης και οι τάσεις κυριαρχίας. Οι αιτίες της διαταραχής? Διάφοροι παράγοντες μπορεί να ευθύνονται και φαίνεται ότι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους: αυστηρή οικογένεια, τραυματικές εμπειρίες, αρνητικές πεποιθήσεις, λανθασμένοι τρόποι επεξεργασίας των ερεθισμάτων αλλά και κληρονομικότητα και διαταραγμένη έκκριση νευροδιαβιβαστών. Στις αναλύσεις των ψυχολόγων, κυρίως ενοχοποιείται η αυστηρότητα της οικογένειας αλλά και η ενοχοποίηση του παιδιού από γονείς που προσδοκούν πολλά από αυτό. Το άτομο μοιάζει έρμαιο των εσωτερικών συγκρούσεων μεταξύ του λογικού, συνειδητού εαυτού και των υποσυνείδητων παρορμήσεων οι οποίες δεν γίνονται αποδεκτές από το συνειδητό. Παραδείγματος χάριν ένας άνθρωπος μεγαλωμένος με αρχές μονογαμίας που μπορεί να έχει υποσυνείδητες ανάγκες πολυγαμίας μπορεί να έρθει σε διαμάχη με τον εαυτό του, αφού δεν επιτρέπει την ικανοποίηση των εσώτερων αναγκών του και πιέζεται να έρθει σε συμφωνία με τις λογικές του πεποιθήσεις. Η συναισθηματική έκφραση αυτής της σύγκρουσης μπορεί να εκφραστεί ως επίμονο άγχος για τη σωματική του ακεραιότητα ή αυτή της συντρόφου του. Σε νευρο-βιολογικό επίπεδο, πιθανό να υπάρχει πρόβλημα επικοινωνίας μεταξύ του πρόσθιου τμήματος του εγκεφαλικού φλοιού και των βασικών γαγγλίων που είναι βαθύτερες εγκεφαλικές δομές (συναθροίσεις νευρικών κυττάρων). Όποιοι κι αν είναι οι λόγοι που προκαλούν τη διαταραχή αυτή, μπορούν ν'αντιμετωπιστούν. Με θεραπευτική στήριξη από κάποιον ειδικό (ψυχίατρο ή ψυχολόγο) μπορεί να υπάρξει ύφεση και έλεγχος των συμπτωμάτων. Η φαρμακευτική αγωγή με κάποια αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά μπορεί να δώσει μια πρώτη βοήθεια στο πρόβλημα, όμως θα πρέπει να δεί κάποιος τον τρόπο που λειτουργεί η διαταραχή μέσα του και να μάθει να τη διαχειρίζεται διαφορετικά. Η θεραπεία της συμπεριφοράς είναι δυνατό να διδάξει στο άτομο νέους δρόμους στη σκέψη που θα το αποσυνδέσουν από αυτούς τους δυσλειτουργικούς που μέχρι τώρα το οδηγούσαν σε αδιέξοδο. Βασική προϋπόθεση για την όποια αντιμετώπιση είναι η παραδοχή της κατάστασης, η φιλική της αποδοχή και η επιστράτευση θάρρους και αποφασιστικότητας για την αντιμετώπισή της. Μπορεί να μην είναι δυνατό μόνο με τη θέλησή μας να αποφύγουμε τις έμμονες σκέψεις, μπορούμε όμως να μάθουμε να ερμηνεύουμε διαφορετικά τα μηνύματα από το περιβάλλον και να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτές οι σκέψεις που επηρεάζουν τα συναισθήματά μας είναι παραπλανητικές και ανεδαφικές. Πηγή: www.psyche.gr Φιλικά Γιώργος ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθώνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ __________ Για καλή Ελληνική και ξένη μουσική, Θεατρικά έργα από το ελληνικό και παγκόσμιο ρεπερτόριο επισκεφθείτε το http://www.isobitis.com ______________
