Τελευταίες ειδήσεις απο το Capital.gr - Παρασκευή, 29 Σεπτεμβρίου 2017 - 00:04
Η διαχείριση των αποθεματικών των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης στην Ελλάδα Του Δρ. Μέμου Κωνσταντίνου Η λειτουργία των συνταξιοδοτικών ταμείων απαιτεί υψηλού επιπέδου ικανότητες της διοίκησης, της διαχείρισης των πόρων καθώς και πλούσια πληροφοριακή βάση. Η φύση αυτού του είδους οργανισμών είναι τέτοια ώστε η αναποτελεσματική διοίκηση μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε σειρά προβλημάτων εσωτερικά αλλά και σε μακροοικονομικό επίπεδο. Πολλά συνταξιοδοτικά ταμεία δεν επιτυγχάνουν τη μετατροπή των περιουσιακών τους στοιχείων σε νέα αξία απαραίτητη για τη χρηματοδότηση των συνταξιοδοτικών παροχών. Οι αποταμιεύσεις δεν επαρκούν για την εκπλήρωση αυτού του στόχου, είναι αναγκαίες οι κατάλληλες επενδύσεις. Οι καταστροφικές συνέπειες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης έπληξε σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική ασφάλιση και κατ’ επέκταση τα αποθεματικά της κεφάλαια. Αποτέλεσμα αυτού είναι η λήψη πρόσθετων μέτρων περιορισμού των συνταξιοδοτικών δαπανών και των παροχών για τη βιωσιμότητα του συστήματος λόγω της έλλειψης αποθεματικών κεφαλαίων για την κάλυψη του ελλείμματος στις εισροές του κοινωνικο-ασφαλιστικού συστήματος. Στις αναπτυγμένες χώρες τα έσοδα από τη διαχείριση της περιουσίας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης συμβάλουν στη δημιουργία του αποθεματικού κεφαλαίου και κατ’ επέκταση στη βιωσιμότητά του συστήματος, ειδικότερα σε περιόδους κρίσης με αυξημένα ποσοστά ανεργίας. Σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία η ορθολογική κατανομή των στοιχείων του ενεργητικού μεταξύ εναλλακτικών επενδυτικών επιλογών (μεταξύ μετοχών, ομολόγων, μετρητών, παραγώγων, και λοιπών χρηματιστη¬ριακών προϊόντων), η συνετή διαχείριση και η ελαχιστοποίηση του κινδύνου των επενδύσεων συμβάλουν στη δημιουργία υπεραξίας των αποθεματικών κεφαλαίων και σε πηγή χρηματοδότησης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Τα αποθεματικά μπορούν να χρησιμοποιούνται και για την εξισορρόπηση μακροχρόνιων φαινομένων όπως η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού. Εξισορρο-πούν το ισοζύγιο μεταξύ των γενεών και λειτουργούν ως παράγοντας κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης των γενεών. Στη χώρα μας τα προηγούμενα χρόνια δεν δημιουργήθηκε περιουσία αντίστοιχη των υποχρεώσεων των Ταμείων απέναντι στους ασφαλισμένους και στους συνταξιούχους τους. Οι σημαντικότεροι λόγοι είναι: η επιβάρυνση του συστήματος από το κράτος για την άσκηση κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής με ταυτόχρονη απουσία του από την χρηματοδότηση του συστήματος για πολλές δεκαετίες, η ευθύνη της διαχείρισης των αποθεματικών έχει ανατεθεί στα Δ.Σ. των Ταμείων, τα μέλη των οποίων αλλά και τα ασφαλιστικά ταμεία, δεν διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία για ορθολογική και αποτελεσματική διαχείριση των διαθεσίμων τους, η έλλειψη επενδυτικής κουλτούρας, η μεγάλη εισφοροδιαφυγή από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας των Ταμείων, ο περιοριστικός χαρακτήρας του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, η διασπορά των αποθεματικών του συστήματος σε πολλά ανεξάρτητα Ταμεία, οι ανεξέλεγκτες δαπάνες και η έλλειψη αναλογιστικών μελετών των Ταμείων. Σύμφωνα με πρόσφατα επίσημα στοιχεία το ΑΚΑΓΕ (31-12-2016) έχει συνολικά διαθέσιμα με τόκους αποτίμησης μερίδας και ταμειακής διαχείρισης 5.532.121.829,52ευρώ. Το ΙΚΑ (10-2016) έχει συνολικά διαθέσιμα 629.548.471ευρώ, χρεόγραφα 2.104.261.190 ευρώ και δάνεια προς τρίτους 1.975.056 ευρώ. Ο ΟΑΕΕ (10-2016) έχει συνολικά διαθέσιμα 17.113.804 ευρώ και χρεόγραφα 46.651.096 ευρώ. Ο ΟΓΑ (10-2016) έχει συνολικά διαθέσιμα 225.371.398 ευρώ και χρεόγραφα 507.145.570 ευρώ. Το ΕΤΑΑ (10-2016) έχει συνολικά διαθέσιμα 405.604.739 ευρώ και χρεόγραφα 2.821.666.284 ευρώ. Το ΝΑΤ (10-2016) έχει συνολικά διαθέσιμα 271.214.484 ευρώ, χρεόγραφα 834.606 ευρώ και δάνεια προς τρίτους 21 εκ. ευρώ. Το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ (10-2016) έχει συνολικά διαθέσιμα 44.128.125 ευρώ και χρεόγραφα 1.065.151.258 ευρώ. Το ΕΤΑΤ (10-2016) έχει συνολικά διαθέσιμα 25.500.225 ευρώ και χρεόγραφα 81.329.448 ευρώ. Το ΤΠΔΥ (10-2016) έχει συνολικά διαθέσιμα 57.743.282 ευρώ και χρεόγραφα 674.585.780 ευρώ. Τέλος ο ΟΑΕΔ (10-2016) έχει συνολικά διαθέσιμα 794.094.565 ευρώ, χρεόγραφα 462.272.542 ευρώ και δάνεια προς τρίτους 1.078.305.005 ευρώ. Το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα, μετά το 2001, προβλέπει την ενεργητική διαχείριση των αποθεματικών αυτών. Ιδρύθηκε η ΕΔΕΚΤ ΑΕΠΕΥ και η ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών. Το Κοινό Κεφάλαιο των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και ασφαλιστικών φορέων (Κ.Κ.Ν.Π.Δ.Δ. και Α.Φ.), το διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος Η ΕΔΕΚΤ ΑΕΠΕΥ ιδρύθηκε με βάση το Ν 2768/1999 ως Εταιρία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (Ε.Π.Ε.Υ.) και προσφέρει ολοκληρωμένες επενδυτικές υπηρεσίες και καταπιστευματική διαχείριση σε Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ), και μεταξύ άλλων, και σε Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, ενεργώντας με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, χάριν ωστόσο του δημοσίου συμφέροντος. Η απόδοση του Ειδικού Κεφαλαίου ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, το οποίο διαχειρίζεται η ΕΔΕΚΤ Α.Ε.Π.Ε.Υ. από τη σύστασή της, είχε θετική σωρευτική καθαρή απόδοση 48,7% (δηλαδή συμπεριλαμβάνοντας το συνολικό κόστος) την περίοδο Μάρτιο του 2001 έως το Δεκέμβριο του 2015, με μέσο συνολικό κόστος 0,61%. Το συνολικό κόστος περιλαμβάνει κόστη συναλλαγών, διαχειριστών και θεματοφυλακής καθώς και πάσης φύσεως φόρους (φόροι υπεραξίας ομολόγων και κουπονιών και φόροι συναλλαγών). Από την αρχική κατάθεση του Ειδικού Κεφαλαίου ΙΚΑ-ΕΤΑΜ το Μάρτιο του 2001, το χαρτοφυλάκιο του Ειδικού Κεφαλαίου σημείωσε χρονικά σταθμισμένη απόδοση 48,7%, εμφανίζοντας μικρή πτώση κατά τη διάρκεια της χρηματιστηριακής κρίσης το 2002, μεγάλη πτώση το 2008 με την διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση και το 2011 με την κρίση χρέους της Ελλάδας. Σε ετησιοποιημένη βάση η απόδοση του Ειδικού Κεφαλαίου από το 2001 έως τις 31.12.2015 ανήλθε σε 2,7%. Αντίστοιχα, την περίοδο 2005 - 2015, η απόδοση του Ειδικού Κεφαλαίου ανέρχεται σωρευτικά σε 29,4%. Εάν η διοίκηση ενός Ταμείου αποφάσιζε αντί να διαθέσει τα κεφάλαιά της προς επένδυση στην ΕΔΕΚΤ, να καταθέσει τα καφάλαιά της σε μία Τράπεζα με επιτόκιο βασισμένο στο Euribor 12μηνης διάρκειας με έναρξη τον πρώτο μήνα κάθε έτους, θα είχε επιτύχει απόδοση από το Μάρτιο του 2001 μέχρι το τέλος του 2015 απόδοση +33%. Η ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών διαχειρίζεται Αμοιβαία Κεφαλαία (Α/Κ) των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης. Η ΑΕΔΑΚ διαχειρίζεται δύο αμοιβαία κεφάλαια., με συνολική αξία ενεργητικού 762 εκατ. ευρώ (21/03/2016), ένα Μικτό Εσωτερικού και ένα Ευρωπαϊκών Ομολόγων και τα οποία συνεστήθησαν το 2002 και 2003 αντίστοιχα. Η διαχείριση του Αμοιβαίου Κεφαλαίου ΜΙΚΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ είναι ενεργητική και δεν προσαρμόζεται επάνω σε ένα δείκτη. Για την πραγματοποίηση του σκοπού αυτού το ενεργητικό του Αμοιβαίου Κεφαλαίου επενδύεται μέχρι 50% σε μετοχές εσωτερικού σε μακροχρόνιους και βραχυχρόνιους τίτλους σταθερού εισοδήματος καθώς και προϊόντα (μέσα και τίτλους) χρηματαγοράς. Η λειτουργία του ξεκίνησε στις 18/11/2002 με καθαρή τιμή 3 ευρώ και με θεματοφύλακα την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Στις 21/03/2016 η καθαρή τιμή του Α/Κ ήταν 3,726 ευρώ με ενεργητικό 529.537.062,17 ευρώ. Η απόδοση από την έναρξη της λειτουργίας του 18/11/2002 μέχρι 21/03/2016 (περίπου 15 χρόνια) ήταν +24,2%. Εάν η διοίκηση ενός Ταμείου αποφάσιζε αντί να επενδύσει στο Α/Κ – Μικτό Εσωτερικού να καταθέσει τα καφάλαιά της σε μία Τράπεζα με επιτόκιο βασισμένο στο Euribor 12μηνης διάρκειας με έναρξη τον πρώτο μήνα κάθε έτους, θα είχε επιτύχει απόδοση από 18/11/2002 δηλαδή από την έναρξη του συγκεκριμένου Α/Κ μέχρι το τέλος του 2015 απόδοση +28%. Βασικός σκοπός της επενδυτικής πολιτικής του Αμοιβαίου Κεφαλαίου ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ είναι η επίτευξη της υψηλότερης δυνατής απόδοσης για το μεριδιούχο, με τον ελάχιστο δυνατό κίνδυνο, μέσω ενός χαρτοφυλακίου επαρκούς διασποράς, σε κινητές αξίες εξωτερικού. Η διαχείριση του Αμοιβαίου Κεφαλαίου, είναι ενεργητική και δεν προσαρμόζεται επάνω σε ένα δείκτη. Για την πραγματοποίηση του σκοπού αυτού το ενεργητικό του Αμοιβαίου Κεφαλαίου θα επενδύεται κυρίως (τουλάχιστον 65%) σε μακροχρόνιους τίτλους σταθερού εισοδήματος και όχι άνω του 10% σε μετοχές. Η λειτουργία του ξεκίνησε στις 18/08/2003 με καθαρή τιμή 3 ευρώ και με θεματοφύλακα την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Στις 21/03/2016 η καθαρή τιμή του Α/Κ ήταν 2,069 ευρώ με ενεργητικό 232.267.463,19 ευρώ. Η απόδοση από την έναρξη της λειτουργίας του 18/08/2003 μέχρι 21/03/2016 (περίπου 14 χρόνια) ήταν – 35,63%. Και σε αυτή την περίπτωση εάν η διοίκηση ενός Ταμείου αποφάσιζε αντί να επενδύσει στο Α/Κ - Ευρωπαϊκών Ομολόγων να καταθέσει τα καφάλαιά της σε μία Τράπεζα με επιτόκιο βασισμένο στο Euribor 12μηνης διάρκειας με έναρξη τον πρώτο μήνα κάθε έτους, θα είχε επιτύχει απόδοση +25%. Σύμφωνα με το ν. 2216/1994 (ΦΕΚ 83 Α', άρθρο 3),τα διαθέσιμα στα οποία περιλαμβάνονται και τα διαθέσιμα των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, συνιστούν το Κοινό Κεφάλαιο των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και ασφαλιστικών φορέων (Κ.Κ.Ν.Π.Δ.Δ. και Α.Φ.), το οποίο διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος. Το Κοινό Κεφάλαιο επενδύεται σε κινητές αξίες του Ελληνικού Δημοσίου. Σε κινητές αξίες δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, σύμφωνα με το ν. 3429/2005 (Α 314), καλύπτονται από την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου και αποτελούν μέρος του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης. Επίσης δύναται να επενδύεται και σε τίτλους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης. Αν το Ελληνικό Δημόσιο δεν ενδιαφέρεται για την πρωτογενή διάθεση τίτλων, παρέχεται η ευχέρεια στην Τράπεζα της Ελλάδος να αγοράζει τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου στη δευτερογενή αγορά ή τίτλους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης. Επίσης η ΤτΕ αποφασίζει για τη συμμετοχή ή μη του Κοινού Κεφαλαίου σε πρόγραμμα ανταλλαγής τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου για την αναδιάταξη του ελληνικού χρέους. Το περιοριστικό νομικό πλαίσιο που διέπει τη διαχείριση του Κοινού Κεφαλαίου από την ΤτΕ και το μεγάλο ύψος των ρευστών διαθεσίμων κεφαλαίων που το συνθέτουν καταστούν τη διαχείριση ανελαστική, λόγω των περιοριστικών επενδυτικών επιλογών, με σχετικά χαμηλές αποδόσεις. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι ετησιοποιημένες αποδόσεις του Κοινού Κεφαλαίου στο τέλος της εκάστοτε εξαμηνιαίας διαχειριστικής χρήσης που προκύπτουν από τις προσόδους, από το 2012 έως το 2015. Η Διαχείριση του Κοινού Κεφαλαίου από την ΤτΕ τη χρονική περίοδο 2012 έως 2015 επέφερε απόδοση 15%. Εάν αναλογισθούμε τους περιοριστικούς παράγοντες που προαναφέρθηκαν η διαχείριση από την ΤτΕ και κατ επέκταση η απόδοση κρίνονται ιδιαίτερα ικανοποιητικές. Και σε αυτή την περίπτωση εάν η διοίκηση ενός Ταμείου αποφάσιζε αντί να διαθέσει τα χρήματά του στην ΤτΕ προς διαχείριση να τα καταθέσει σε μία Τράπεζα με επιτόκιο βασισμένο στο Euribor 12μηνης διάρκειας με έναρξη τον πρώτο μήνα κάθε έτους, θα είχε επιτύχει απόδοση +3,35%. * Μέμος Κωνσταντίνος - Διδάσκων Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής, Παντείου Πανεπιστημίου με γνωστικό αντικείμενο: "Κοινωνική Ασφάλιση και Διαχείριση Αποθεματικών" http://capital.gr/story/3243431 ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ Εναλλακτικό αρχείο: http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθώνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ _____________ Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ____________
