Ειδική Αγωγή, μια σύντομη ιστορική αναδρομή...
Οι περίοδοι-σταθ?οί για την Ειδική Αγωγή στην Ελλάδα και διεθνώς θα ?πορούσαν να συνοψιστούν σε τρία στάδια: α) το στάδιο της απόρριψης και της κακο?εταχείρισης, β) το στάδιο του οίκτου, της περίθαλψης και της ξεχωριστής εκπαίδευσης και γ) το ση?ερινό στάδιο της διεκδίκησης ίσων ευκαιριών εκπαίδευσης και της συνεκπαίδευσης. Ειδική Αγωγή, μια σύντομη ιστορική αναδρομή... Γράφει η Νάντια Σαρρή Σε μια εποχή σοκαριστικά απρόβλεπτη και γεμάτη ανατροπές το να προσπαθήσει να κάνει κάποιος μια ανασκόπηση φαντάζει καταδικασμένη να μην μπορεί να είναι πλήρης. Παρόλα αυτά όμως , αξίζει να επιχειρήσουμε να ανατρέξουμε στην ιστορία εξέλιξης της Ειδικής Αγωγής και εύκολα τότε θα δούμε πως έχει χαρακτηριστικά της ανάπτυξης ενός υποσυστήματος στο περιθώριο της εκπαίδευσης. Και καλό είναι να μην ξεχνάμε, πως ο τρόπος που η κοινωνία αντι?ετωπίζει τα παιδιά και την εκπαίδευσή τους είναι συνήθως ενδεικτικός του επιπέδου ανάπτυξής της. Έτσι κι οι αλλαγές στην εκπαίδευση των ?αθητών ?ε ειδικές ανάγκες δε συνδέονται τόσο ?ε τις ειδικές εκπαιδευτικές τους ανάγκες όσο ?ε κοινωνικούς, πολιτικούς, οικονο?ικούς, νο?οθετικούς και θρησκευτικούς παράγοντες. Παράγοντες που καθορίζουν ποιος εκπαιδεύεται, πώς εκπαιδεύεται και πότε εκπαιδεύεται. Οι περίοδοι-σταθ?οί για την Ειδική Αγωγή στην Ελλάδα και διεθνώς θα ?πορούσαν να συνοψιστούν σε τρία στάδια: α) το στάδιο της απόρριψης και της κακο?εταχείρισης, β) το στάδιο του οίκτου, της περίθαλψης και της ξεχωριστής εκπαίδευσης και γ) το ση?ερινό στάδιο της διεκδίκησης ίσων ευκαιριών εκπαίδευσης και της συνεκπαίδευσης. Γύρω στο 1960 άρχισε να αναπτύσσεται το αναπηρικό κίνη?α σε πάρα πολλές χώρες. Έτσι την εκπροσώπησή τους την αναλα?βάνουν οι ίδιοι οι άνθρωποι ?ε ειδικές ανάγκες εκτοπίζοντας τη φιλανθρωπική εκπροσώπησή τους από αρτι?ελείς «φίλους». Οι οργανώσεις των γονέων κάνουν, επίσης, την παρουσία τους πιο έντονη και διεκδικητική. Αυτή είναι και η εποχή που αρχίζει η α?φισβήτηση του επικρατούντος ιατρικού- παθολογικού ?οντέλου για την αναπηρία. Ενός μοντέλου δηλαδή που θεωρεί την αναπηρία ως προσωπική τραγωδία, ως ανω?αλία ή ως αρρώστια που ?πορεί να θεραπευτεί. Στην Ελλάδα όμως, την περίοδο αυτή της γενικής α?φισβήτησης και του έντονου διαλόγου, επικρατεί ηρε?ία. ?ε ση?ειώνεται κα?ιά δη?όσια συζήτηση για ένταξη. Τα φιλανθρωπικά και προνοιακά ιδρύ?ατα και σχολεία είναι τα ?όνα που «περιθάλπουν» τα παιδιά ?ε ειδικές ανάγκες. Το Ιατρικό Μοντέλο κυριαρχεί σε κοινωνικό και εκπαιδευτικό επίπεδο. Οι επόμενες δεκαετίες του 1970 και 1980 στις Η.Π.Α. και σε πολλές χώρες της Ευρώπης η ένταξη των μαθητών ?ε ειδικές ανάγκες στα συνηθισ?ένα σχολεία κατοχυρώνεται νο?οθετικά. Η εκπαίδευση των μαθητών αυτών γίνεται υποχρεωτική από τη νηπιακή ηλικία. Η κυρίαρχη τάση είναι η ένταξη ,έτσι οι εκπαιδευτικοί υποχρεούνται από το νό?ο να καταρτίζουν ατο?ικό εκπαιδευτικό πρόγρα??α για κάθε παιδί. Η συ??ετοχή των γονέων στα προγρά??ατα των παιδιών τους είναι απαραίτητη, ενεργή και νο?ικά κατοχυρω?ένη.Στόχος της Ειδικής Αγωγής δεν ?πορεί πια να είναι η αποκατάσταση ?ε την παρέ?βαση στο άτο?ο, ενώ ο ρόλος του συνηθισ?ένου σχολείου να παρα?ένει ο ίδιος!!! Έτσι έ?φαση δίνεται στην αλλαγή του σχολείου και στην προσαρ?ογή του στις ανάγκες του ?αθητή ?ε την παροχή ιδιαίτερων ?έσων, υλικών, τεχνικών και κατάλληλης διδασκαλίας. Στην Ελλάδα την περίοδο αυτή για πρώτη φορά η πολιτεία και ειδικά το Υπουργείο Παιδείας αναλα?βάνει συστη?ατικά την ευθύνη της εκπαίδευσης των παιδιών ?ε ειδικές ανάγκες ?ε την ψήφιση του νό?ου 1143 το 1981. Είναι ο πρώτος νό?ος για την Ειδική Αγωγή και προετοι?αζόταν από το 1975! Ο νό?ος αυτός ευνοεί την ξεχωριστή ειδική εκπαίδευση. Το άρθρο 3 αναφέρει ότι η Ειδική Αγωγή παρέχεται ?όνον σε ειδικά σχολεία, ειδικές τάξεις και ιδρύ?ατα. ?εν υπάρχει κα?ιά αναφορά στην ένταξη. Η ονο?ασία του νό?ου είναι χαρακτηριστική της νοοτροπίας της ελληνικής πολιτείας την εποχή εκείνη, ονο?άζεται «νό?ος περί Ειδικής Αγωγής, επαγγελ?ατικής εκπαιδεύσεως, απασχολήσεως και κοινωνικής ?ερί?νης των αποκλινόντων εκ του φυσιολογικού ατό?ων». Επίσης χαρακτηριστικός είναι και ο σκοπός του νό?ου: «Σκοπός του παρόντος νό?ου είναι η παροχή ειδικής αγωγής; και ειδικής επαγγελ?ατικής εκπαιδεύσεως εις αποκλίνοντα εκ του φυσιολογικού άτο?α, η λήψις ?έτρων κοινωνικής ?ερί?νης και η αντίστοιχος προς τας δυνατότητάς των ένταξις αυτών εις την κοινωνικήν ζωήν κλπ.» Την περίοδο από το 1984- 1989 παρατηρείται ?ια τεράστια σε σύγκριση ?ε τις προηγού?ενες περιόδους ανάπτυξη των ειδικών τάξεων. Η ανάπτυξη, ό?ως, αυτή γίνεται χωρίς επιστη?ονικό σχεδιασ?ό και συστη?ατικό τρόπο. Αποτέλεσ?α ήταν να γε?ίσουν οι ειδικές τάξεις ?ε παιδιά ?ε ?αθησιακά προβλή?ατα, ?ε διαφορετικές ειδικές ανάγκες, ?ε ?ειονότητες κλπ. Οι νέες ειδικές τάξεις λοιπόν ήταν φροντιστηριακές και εξυπηρετούσαν βασικά ?αθητές της γενικής εκπαίδευσης. Οι συνθήκες στα ειδικά σχολεία συνεχίζουν να είναι ιδρυ?ατικές. Το ιατρικό ?οντέλο κυριαρχεί. Γίνονται κάποιες ?ε?ονω?ένες προσπάθειες έγκαιρης παρέ?βασης και συ?βουλευτικής γονέων, αλλά η έλλειψη παροχών είναι ?εγάλη και η πλειοψηφία των παιδιών και των γονέων τους καταφεύγουν σε ιδιώτες (λογοθεραπευτές, κλπ) ή στο εξωτερικό. Κάπως έτσι φτάσαμε στο 1990 όπου η αναπηρία επαναπροσδιορίζεται ως κοινωνικός ρατσισ?ός και κοινωνική αδικία, την οποία οι ανάπηροι δεν είναι διατεθει?ένοι να δεχτούν. Απαιτούν παροχές όχι πια για την ανικανότητά τους αλλά για την κοινωνική τους συ??ετοχή. Συνεκπαίδευση και όχι ένταξη είναι το αίτη?α των καιρών. Έτσι η ξεχωριστή ειδική εκπαίδευση πρέπει να καταργηθεί και όλα τα παιδιά ?ε ειδικές ανάγκες θα πρέπει να διδάσκονται στη γενική εκπαίδευση. Αυτό ση?αίνει ότι η γενική εκπαίδευση θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει τους στόχους της, να περιορίσει την έ?φαση στην ακαδη?αϊκή, ?όνο, πρόοδο των παιδιών, να αλλάξει τα αναλυτικά προγρά??ατα και να δώσει έ?φαση στις κοινωνικές σχέσεις ?εταξύ των ?αθητών. Η αναπηρία θα πρέπει να θεωρηθεί από το σχολείο ως ένα χαρακτηριστικό της ανθρώπινης ύπαρξης. Οι δάσκαλοι καλούνται να ανταποκριθούν στο καινούριο τους έργο, της εκπαίδευσης ?αθητών ?ε πολλές διαφορετικότητες στην τάξη τους. Γι' αυτό η εκπαίδευσή τους αναβαθ?ίζεται συνεχώς ?ε καλά σχεδιασ?ένα προγρά??ατα σπουδών και ?ε συνεχή επι?ορφωτικά σε?ινάρια. Η συ??ετοχική ?άθηση, η ενδυνά?ωση των δασκάλων, η χρήση της τεχνολογίας, οι εναλλακτικοί τρόποι αξιολόγησης είναι θέ?ατα εξέτασης και πρακτικής εφαρ?ογής στα κοινά σχολεία και τις τάξεις για όλα τα παιδιά. Στην Ελλάδα τη ση?ερινή εποχή της συνεκπαίδευσης, των έντονων αναζητήσεων και προβλη?ατισ?ών διεθνώς, όχι ?όνο για τη θέση των αναπήρων στην κοινωνία αλλά και για τον επαναπροσδιορισ?ό του ίδιου του ρόλου και του περιεχο?ένου της Ειδικής Αγωγής, επικρατούν συνθήκες που θυ?ίζουν παλαιότερες εποχές.Η ?ετάδοση της γνώσης στηρίζεται σε παραδοσιακά ?έσα όπως η παράδοση και το σχολικό βιβλίο εγείροντας ερωτη?ατικά για τη δυνατότητα των ?αθητών ?ε ειδικές ανάγκες να παρακολουθήσουν ?ια διδασκαλία που απευθύνεται σε όλους τους ?αθητές, στο ίδιο επίπεδο και ?ε βάση το σχολικό βιβλίο.Κι όλα αυτά σε συνδυασμό με τον ελλιπή εξοπλισ?ό σε Η/Υ, την έλλειψη εποπτικών ?έσων, την απροθυ?ία των εκπαιδευτικών για προσαρ?ογές και τις χωροταξικές ελλείψεις στα σχολεία γενικής εκπαίδευσης να δη?ιουργούν σοβαρά ε?πόδια για την ανάπτυξη προγρα??άτων ένταξης και συνεκπαίδευσης. Προβλή?ατα προσπελασι?ότητας. Έτσι σε λίγες μέρες υποδεχόμαστε το 2018 και στην Ελλάδα: . τα παιδιά για να αξιολογηθούν από τα ΚΕΔΔΥ (Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης Διάγνωσης Υποστήριξης) και να αποφασιστεί ποια είναι η κατάλληλη εκπαιδευτική δομή (ειδικό ή τυπικό σχολείο) που πρέπει να ακολουθήσουν, χρειάζονται 6 έως 12 μήνες αναμονής. . τα παιδιά που είναι στο φάσμα του αυτισμού τα ΚΕΔΔΥ τους δίνουν 10-12 ώρες παράλληλης στήριξης, με τη λογική ότι αυτά τα παιδιά είναι, για παράδειγμα τις δύο από τις πέντε ημέρες της εβδομάδας αυτιστικά, ενώ τις υπόλοιπες όχι; . τα παιδιά καλούνται να βρίσκονται στο σχολείο, σε τμήματα 25 μαθητών, με εκπαιδευτικούς που κανένας κρατικός φορέας δεν έχει φροντίσει να τους επιμορφώσει σε θέματα διαφορετικότητας. Ενώ οι δάσκαλοι ειδικής αγωγής, φθάνουν στα σχολεία με 2- 5 μήνες καθυστέρηση και αντιμετωπίζονται σε πολλές περιπτώσεις ως βοηθοί των δασκάλων ή σαν παιδιά για τα θελήματα από τους διευθυντές. . δίπλα σε ένα παιδί με αναπηρία για κάθε διδακτική ώρα μπορεί να βρίσκεται σύμφωνα με την τελευταία εγκύκλιο όποιος δάσκαλος απ' το προσωπικό του σχολείου κρίνεται ως υπεράριθμος. Έτσι για να μην μετακινηθεί σε κάποιο άλλο σχολείο κάνει μάθημα σε οποιοδήποτε παιδί με ειδικές ανάγκες στο σχολείο. Κι εν τελει οι ελλείψεις σε τομείς έγκαιρης παρέμβασης, υποστηρικτικών δομών, τεχνολογικών βοηθημάτων είναι τεράστιες. Αλλά αυτό που με κάνει να νιώθω απογοήτευση είναι οι στάσεις των δασκάλων προς τους ?αθητές ?ε ειδικές ανάγκες και την ένταξή τους... Οι ελλείψεις που έχουν σε γνώσεις σε συνδυασ?ό ?ε την έλλειψη οργανω?ένων προγρα??άτων εκπαίδευσης δασκάλων, αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες υποβάθ?ισης της Ειδικής Αγωγής. Άλλωστε και οι ίδιοι οι μαθητές ?ε ειδικές ανάγκες θεωρούν ότι η εκπαίδευσή τους είναι υποβαθ?ισ?ένη και πιστεύουν ότι ο κυριότερος παράγοντας γι' αυτή την κατάσταση είναι η έλλειψη ειδικών γνώσεων από τους δασκάλους τους! Υ.Γ. «Αν το παιδί δεν μπορεί να μάθει με τον τρόπο που το διδάσκουμε, τότε πρέπει να το διδάξουμε με τον τρόπο που μπορεί να μάθει.», Μ.Montessori Πηγή: www.rodiaki.gr Κοινοποιήστε το στο Facebook twitter Εκτύπωση Αποστολή με e-mail Αποθήκευση Προηγούμενη σελίδα Αρχή Σελίδας Υποκατηγορίες Ιατρικά Εκπαίδευση Ψυχολογία Τυφλοί με Πολλαπλές Αναπηρίες Τυφλοκωφοί Καθημερινότητα Χρήσιμα τεχνικά βοηθήματα και λογισμικά Άλλα σωματεία σχετικά με την τυφλότητα και την αναπηρία Χρήσιμες διευθύνσεις και χρήσιμα τηλέφωνα Μενού Αρχική / Ε.Ο.Τ. / Επικαιρότητα / Νομοθεσία / Θέματα τυφλότητας / Πολιτισμός / Αθλητισμός / Επικοινωνία / Valid HTML 4.01 Transitional Valid CSS! Το www.eoty.gr λειτουργεί μέσα απο την προσβάσιμη πλατφόρμα του Συλλόγου Τεχνολογικής Ανάπτυξης Τυφλών Di-net 1,56 created by Thanasis Ilias ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ Εναλλακτικό αρχείο: http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθόνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ _____________ Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ____________
