Wczoraj opisalem Panstwu krotko dzialanie jednomandatowych okregow wyborczych w Japonii. Dzisiaj podsylam garsc informacji na temat innego systemu w stu procentach jednomandatowego, przez wielu uwazanego za najlepszy system wyborczy na swiecie. Jest to system australijski. Australijski System Wyborczy System wyborow parlamentarnych w Australii jest najbardziej znanym, praktycznym przykladem systemu wyborczego o nazwie Jednomandatowy Glos Alternatywny (JGA) (ang. AV- Alternative Vote). Zostal on wprowadzony w roku 1918 po reformie konstytucyjnej, ktora polegala na porzuceniu statusu kolonii brytyjskiej i przeksztalceniu Australii w niepodlegle panstwo. Przed rokiem 1918 w Australii stosowano znany i popularny w wielu krajach (np. w Wielkiej Brytanii, USA i Kanadzie) zwyczajny system jednomandatowy o nazwie Pierwszy Na Mecie (PNM) (ang. FPTP - First Past The Post). Pierwszy rzad niepodleglej Australii zaproponowal JGA, jako probe usprawnienia systemu PNM i eliminacji glosowania taktycznego. Glosowanie taktyczne w systemie PNM wystepuje wtedy, gdy wyborcy popierajacy malo popularnych kandydatow oddaja glos na innego, mniej lubianego kandydata, ale silniejszego, takiego, ktory ma rzeczywiste szanse wyboru. Preferencje wyborcow moga zostac w ten sposob znieksztalcone. System JGA eliminuje potrzebe glosowania taktycznego.. Wyborcy otrzymuja taka sama karte wyborcza z nazwiskami kandydatow, jak w systemie zwyklej wiekszosci, ale zamiast zaznaczenia wybranego kandydata jednym znakiem (np. X), wyborcy numeruja kandydatow wedlug wlasnych preferencji: 1,2,3, itd. Liczy sie najpierw glosy z numerem 1 i jesli zaden kandydat nie otrzymuje bezwzglednej wiekszosci (tj. 50%) odrzuca sie kandydata o najmniejszej liczbie glosow i liczy sie glosy ponownie. Glosy wyborcow, ktorzy oznaczyli odrzuconego kandydata numerem 1, przechodza na kandydatow oznaczonych przez nich numerem 2. Procedure te powtarza sie tak dlugo, az ktorys z kandydatow otrzyma bezwzgledna wiekszosc. System ten jest troche podobny do stosowanego w niektorych krajach Pojedynczego Glosu Przechodniego (PGP) (ang. STV - Single Transferable Vote). Roznica polega na tym, ze system PGP stosuje sie w okregach wielomandatowych, a system australijski, JGA sluzy do wylonienia jednego reprezentanta w okregu jednomandatowym. Istnieje jeszcze pewna interesujaca odmiana systemu JGA o nazwie Glos Preferencyjny (GP) (ang. PV - preferential vote). W systemie GP wyborcy daja preferencje jedynie dwom kandydatom, oznaczajac ich numerami 1 i 2. Jesli nikt nie otrzyma najwiekszej wiekszosci, odrzuca sie wszystkich kandydatow za wyjatkiem dwoch najsilniejszych i liczenie przeprowadza sie ponownie tylko raz. System GP podobny jest do glosowania dwurundowego stosowanego w wyborach parlamentarnych we Francji i do sposobu wylaniania prezydenta w Polsce. System GP nie eliminuje jednak glosowania taktycznego. Jednomandatowy system australijski ma juz za soba dluga, ponad 80-letnia probe czasu. Jest on czesto nazywany najlepszym i jedynym, rzeczywistym usprawnieniem anglosaskiego systemu zwyklej wiekszosci Pierwszy Na Mecie. tjk
