Salam,
Saya sertakan di bawah ini 2 artikel yang mungkin bermanfaat kepada semua
terutama bagi AJK PAKSI dalam memberi jawapan kepada client yang menghadapi
masalah yang hampir sama..Artikel ini dah disiarkan dalam Berita Harian 12 Dis
dan 13 Dis.....
TQ
Ust Hdyh
_____________
Hak Muslim:
Guna kaedah taklik, fasakh jika ditinggal suami
Oleh: Nurhidayah Muhd Hashim
Soalan
SAYA adalah mangsa poligami di mana suami berkahwin dengan wanita lain
kira-kira empat tahun lalu di sempadan Thailand. Selepas berkahwin lain, beliau
keluar daripada rumah tinggalkan saya dan anak tanpa sebarang nafkah. Saya
benar-benar kecewa dengan nasib saya. Saya ingin bercerai tetapi apabila ke
Mahkamah Syariah, saya diminta memberitahu alamat suami. Disebabkan tidak tahu
alamat suami, mahkamah menangguhkan kes saya. Mahkamah sepatutnya perlu
mengasihani orang seperti saya dan meneruskan kes walaupun suami tidak hadir
kerana saya memang tidak tahu di mana suami berada, tetapi saya pasti dia
berada dengan isteri barunya. Apa yang perlu saya lakukan sekarang?
Isteri mangsa poligami
Selangor
Jawapan
Kami bersimpati terhadap masalah yang puan hadapi. Semoga puan tabah selalu.
Suami puan sudah melakukan dosa dengan mengabaikan tanggungjawab memberi nafkah
kepada puan dan anak. Beliau melaksanakan poligami tetapi dengan jelas gagal
berlaku adil. Puan sebenarnya bukan mangsa poligami tetapi mangsa perlakuan
suami yang tidak bertanggungjawab. Poligami tidak salah, yang salah adalah
perlakuan orang yang mengamalkannya tanpa mengikut cara dikehendaki Islam.
Orang sebegini sebenarnya memberi nama buruk kepada agama dan balasan azab di
akhirat sudah pasti menantinya kerana tanggungjawab adalah perkara besar yang
akan ditanya di akhirat kelak.
Tindakan suami meninggalkan puan lebih daripada empat tahun tanpa nafkah adalah
tempoh masa yang lama. Puan sememangnya berhak untuk keluar daripada ikatan
rumah tangga dengan menggunakan kaedah cerai taklik atas alasan suami gagal
memberi nafkah dan meninggalkan isteri lebih daripada tempoh empat bulan.
Puan juga boleh menggunakan kaedah fasakh menggunakan alasan pengabaian nafkah
dan juga ditinggalkan dalam tempoh yang lama. Dalam soalan puan, puan sudah
membawa kes tuntutan cerai di mahkamah, kemungkinan menggunakan salah satu
daripada kaedah di atas.
Jika membawa kes ke mahkamah, ia bermaksud kita ingin mencari keadilan menurut
apa yang diputuskan wajar oleh Hakim Syarie yang mendengar kes kita. Memfailkan
kes di mahkamah mesti mengikut cara ditetapkan undang-undang atau dipanggil
tatacara kes di mahkamah. Semua tatacara ini diperuntukkan dalam Enakmen
Tatacara Mal yang diwartakan dan mesti dipatuhi. Oleh itu, kurang tepat jika
kita beranggapan hakim patut tahu dan menolong kita kerana hakim hanya
berpandukan apa yang puan bawa di hadapannya.
Berdasarkan prinsip keadilan, pihak yang menuntut perlu membawa keterangan
supaya jelas apa yang dituntutnya. Kerana itu, puan perlu menyediakan diri
dengan maklumat lengkap seperti tarikh berkahwin, sejak bila tidak mendapat
nafkah, tarikh suami meninggalkan puan, siapa yang mengetahui suami
meninggalkan puan, siapa saksi yang boleh menyokong tuntutan puan dan
sebagainya.
Apabila puan memfailkan tuntutan cerai atau dipanggil kes mal, puan mesti
memulakan dengan saman dan penyata tuntutan. Puan perlu menyatakan dalam
penyata tuntutan bahawa puan sudah berkahwin dengan suami, mempunyai berapa
orang anak, suami meninggalkan lebih empat tahun tanpa nafkah mulai bila dan
apa-apa perkara perlu dinyatakan secara bertulis. Saman dan penyata tuntutan
itu pula mesti disampaikan kepada suami.
Oleh itu, sebahagian daripada tugasan puan adalah mengetahui alamat di mana
suami tinggal untuk tujuan penyerahan saman serta penyata tuntutan tadi.
Disebabkan itu, kami menasihatkan wanita supaya mengetahui alamat tempat kerja
suami, alamat kampung suami atau alamat lain di mana suami boleh dihubungi.
Selepas suami menerimanya, dia diberi hak untuk menjawab atau membela tuntutan
yang puan failkan terhadapnya. Tujuannya adalah memberi ruang kepada mahkamah
untuk mendengar daripada kedua-dua belah pihak sebelum keputusan adil dapat
diputuskan. Daripada segi undang-undang, saman perlu disampaikan secara kediri
iaitu dengan menyerahkan saman bermaterai kepada suami puan sebagai defendan
dalam kes ini.
Defendan hendaklah menandatangani saman itu sebagai akuan penerimaan. Jika
defendan enggan menerima saman itu, ia boleh ditinggalkan berhampirannya dan
perhatiannya diarahkan kepada saman itu. Dalam kes ini, puan tidak tahu
langsung di mana suami berada. Kemungkinan mahkamah menangguhkan kes kerana
saman dan penyata tuntutan tidak dapat disampaikan kepada suami.
Puan sepatutnya memohon kepada mahkamah untuk mendapatkan suatu perintah yang
dinamakan perintah penyampaian ganti di mana saman itu disampaikan dengan cara
menampalkan suatu salinannya di papan kenyataan mahkamah dan di tempat yang
mudah dilihat di alamat defendan yang terakhir yang diketahui atau apa-apa cara
lain yang difikirkan patut oleh mahkamah. Mahkamah juga boleh membuat perintah
supaya penyampaian dibuat melalui iklan dalam mana-mana akhbar tempatan seperti
yang difikirkan patut oleh mahkamah.
Walaupun secara realitinya defendan tidak membaca notis tampalan atau iklan
dalam akhbar tempatan itu, kesannya di sisi undang-undang adalah sama seperti
penyampaian kediri yang disebutkan tadi. Apabila sempurna penyampaian ganti
ini, mahkamah hendaklah menyifatkan saman itu disampaikan kepada defendan.
Dengan itu, kes puan boleh diteruskan untuk perbicaraan dan tidak perlu
ditangguhkan lagi.
Sebagai orang awam, puan sukar untuk memahami prosiding ini kerana ia bersifat
teknikal. Justeru, puan wajar menggunakan khidmat peguam. Jika berkemampuan,
puan boleh menggunakan khidmat peguam syarie biasa. Jika puan tidak bekerja
atau bekerja tetapi mempunyai pendapatan sederhana, puan boleh ke pejabat Biro
Bantuan Guaman (BBG) berdekatan untuk memohon bantuan khidmat daripada peguam
BBG. Sekiranya puan memenuhi kelayakan ditetapkan, pihak BBG akan membantu
untuk mendapatkan khidmat peguam bagi memudahkan kes.
Jawapan disediakan Exco Persatuan Peguam Syarie Malaysia (PGSM), Nurhidayah
Muhd Hashim. Sebarang persoalan boleh dihantar ke [EMAIL PROTECTED]
_______________
Peguam Syarie Menulis:
Ibu abai kebajikan hilang kelayakan hak jaga anak
Oleh Mohamad Isa Abd Ralip
PERJUANGAN ibu muda Siti Nadzirah Mohd Nasir, 20, mendapatkan anaknya kembali,
Arman Khan selepas suami, Fazal Azim Abdul Ahad, 24, warganegara Pakistan serta
keluarganya menghalang beliau membawa anaknya pulang ke tanah air mendapat
liputan meluas serta simpati masyarakat Malaysia. Pada 23 November 2007,
Mahkamah Tinggi Syariah Selangor membenarkan permohonan sebelah pihak
(ex-parte) Siti Nadzirah dan mengeluarkan perintah antara lain meletakkan hak
jagaan sementara anak kepada Siti Nadzirah sehingga hak jagaan kekal anak
diputuskan serta memberikan hak lawatan kepada bapa.
Mungkin timbul persoalan bagaimana hak jagaan anak diberikan kepada Siti
Nadzirah, walaupun secara sementara sedangkan Siti Nadzirah masih isteri yang
sah kepada suaminya? Dalam erti kata lain, masih dalam ikatan suami isteri dan
belum disabitkan perceraian oleh mana-mana mahkamah.
Peruntukan seksyen bagi hak jagaan anak atau hadanah termaktub secara khusus
dalam enakmen negeri di Malaysia. Di Selangor, peruntukan itu diletakkan di
bawah Seksyen 82 Enakmen Undang-undang Keluarga Islam Selangor, 2003 (EUKIS 03)
dan bagi Akta Undang-undang Keluarga Islam Wilayah Persekutuan pula, diletakkan
di bawah seksyen 81.
Walaupun peruntukan seksyen berbeza, dari segi penggunaannya adalah sama iaitu
memperuntukkan ibu orang paling layak bagi menjaga anak kecilnya sama ada pada
masa ibu itu masih dalam perkahwinan dan juga selepas perkahwinannya
dibubarkan. Seksyen itu dengan jelas menyebut ibu adalah paling layak sama ada
ibu itu masih dalam perkahwinan atau selepas bercerai.
Dengan itu, walaupun seseorang itu belum bercerai atau dalam proses perceraian,
berdasarkan kepada peruntukan seksyen itu seorang ibu atau bapa boleh membuat
tuntutan hak jagaan anak. Namun, seksyen itu jelas menyatakan bahawa ibu paling
berhak menjaga anaknya yang masih kecil atau anak belum mumaiyiz.
Justeru, adakah ibu saja berhak untuk menjaga anaknya? Bagaimana pula dengan
bapa? Hakikatnya kedua-dua ibu dan ayah berhak mendapatkan hak jagaan anak,
namun bagi anak kecil dan belum mencapai umur mumaiyiz, hak hadanah lebih
diutamakan kepada ibu. Had umur mumayiz bagi kanak-kanak perempuan adalah
sembilan tahun, manakala bagi kanak-kanak lelaki, tujuh tahun. Selepas mencapai
umur itu, kanak-kanak berkenaan boleh memilih penjaga mereka.
Namun begitu, seorang ibu boleh hilang kelayakan sebagai hadanah jika dalam
siasatan mahkamah dia tidak layak menjaga kebajikan anak itu. Seksyen 84 EUKIS
03 menggariskan beberapa perkara berkaitan hilangnya hak hadanah bagi seorang
ibu ke atas anaknya iaitu: l Jika perempuan itu sudah berkahwin dengan
seseorang yang tidak mempunyai pertalian dengan kanak-kanak berkenaan, tetapi
haknya akan kembali semula jika perkahwinannya itu dibubarkan.
l Jika perempuan itu berkelakuan buruk secara keterlaluan dan terbuka atau
berperangai keji mengikut hukum syarak. l Jika perempuan itu menukar tempat
pemastautin dengan niat untuk menghalang atau mencegah bapa kanak-kanak
menjalankan pengawasan ke atas kanak-kanak berkenaan.
l Jika perempuan itu murtad dan yang terakhir adalah perempuan berkenaan cuai
atau menganiaya kanak-kanak itu. Jika ibu didapati mempunyai satu atau lebih
perkara di atas, maka hak sebagai hadanah boleh gugur dan anak akan diserahkan
kepada orang lain lebih berkelayakan mengikut susunan keutamaan dengan syarat
penjagaan oleh orang di bawah ini tidak menjejaskan kebajikan anak itu.
Mereka ialah:
Nenek sebelah ibu hingga ke atas ; bapa;
Nenek sebelah bapa hingga ke atas;
Kakak atau adik perempuan seibu sebapa;
Kakak atau adik perempuan seibu;
Kakak atau adik perempuan sebapa;
Anak perempuan daripada kakak atau adik perempuan seibu sebapa;
Anak perempuan daripada kakak atau adik seibu;
Anak perempuan daripada kakak atau adik perempuan sebapa;
Emak saudara sebelah ibu;
Emak saudara sebelah bapa;
Waris lelaki yang boleh menjadi warisnya sebagai asabah.
Bukan mudah untuk mendapatkan hak jagaan anak kerana terdapat syarat khusus
ditetapkan hukum syarak serta undang-undang. Antaranya pihak berkaitan
hendaklah seorang Islam, sempurna akal, berumur untuk melayakkan dia memberi
jagaan dan kasih sayang kepada kanak-kanak itu. Penjaga juga perlulah seorang
yang berkelakuan baik dari segi akhlak Islamiah dan pihak memohon hendaklah
tinggal di tempat di mana kanak-kanak itu tidak mungkin menghadapi apa-apa
akibat buruk dari segi akhlak atau jasmani.
Selain itu, terdapat syarat tambahan menjadi faktor utama melayakkan pihak yang
mendapatkan hak hadanah iaitu dari segi kemampuan pihak itu menjaga kebajikan
anak dari segi pendidikan agama dan akademik, keperluan tempat tinggal sempurna
yang boleh mempengaruhi pembesaran anak kelak, keperluan makan minum yang mana
pihak hendaklah mempunyai sumber rezeki yang baik dan halal. Pihak berkaitan
juga hendaklah mengutamakan keselesaan anak itu.
Harus diingat, bukan hak ibu bapa terhadap siapa yang hendak menjaga anak perlu
diutamakan, sebaliknya kebajikan anak hendaklah diberi perhatian. Jika hak
penjagaan anak diletakkan kepada 'orang yang salah', yang akan terkesan serta
menderita adalah anak berkenaan. Anak akan terbiar dan teraniaya daripada
segenap sudut seperti kebajikan, juga keselesaan.
Sewajarnya anak dibesarkan dalam jagaan dan perhatian yang baik. Tetapi
disebabkan kecuaian dan rasa tidak bertanggungjawab pihak diberikan amanah
untuk menjaganya akan menyebabkan anak dibesarkan dalam keadaan serta suasana
tidak sempurna. Ia akan menyebabkan masa depan anak terjejas, perhatian dan
kasih sayang yang berkurangan juga menyebabkan anak menjadi anak terbiar.
Penulis ialah Timbalan Presiden Persatuan Peguam Syarie Malaysia (PGSM).
Sebarang komentar boleh dihantar ke [EMAIL PROTECTED]
____________________________________________________________________________________
Looking for last minute shopping deals?
Find them fast with Yahoo! Search.
http://tools.search.yahoo.com/newsearch/category.php?category=shopping
