W dn. 27 kwietnia zmarł w Sztokholmie w wieku 83 lat kpt. Zdzisław Malik, kolejny z nielicznych już polskich kombatantow żyjacych w Szwecji. Dla tych, którzy go znali bliżej oraz dla tych wielu tysiecy osób, którym osobiście pomógł pozostanie on w pamięci jako człowiek niezastąpiony. Całe jego życie może być przykładem człowieka spolegliwego, człowieka, który w prosty sposób umiał godzić wysokie morale z codziennym praktycyzmem i skutecznością działania. Urodzony w Krakowie spedził tam i na Kresach swoją młodość. W roku 1935 ukończył Korpus Kadetow im. Józefa Piłsudskiego. Od 1937 podporucznik w II Baonie Radiotelegraficznym w Krakowie. Po odbyciu kampanii wrześniowej dostaś siś do nieowoli niemieckiej z której dokonał brawurowej ucieczki już listopadzie 1939. W ten sposób mógł oddać nieocenione usługi polskiej armii podziemnej. Tak np. już w grudniu 1939 odbył misję łącznikową pomiędzy Krakowem a Lwowem, podczas której wraz z kolegą dostal się do więzienia NKWD w Stanisławowie. (Wydostali się stamtąd po kilku dniach udawając chorych na tyfus). Od lutego 1940 był żołnierzem Armii Krajowej, pseudonmy Jaś Ryś, Mewa, Julian w łączności radiowej i w Biurze Informacji i Propagandy AK. W roku 1942 awansuje na zastępcę szefa lączności zewnętrznej AK Okręgu Kraków (jednego, z sześciu na które była podzielona Armia Krajowa) a 11 listopada 1944 na kapitana. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami przez Bora-Komorowskiego. Dzielić funkcje ojca, męża i oficera armii podziemnej nie było łatwo jednak nie przerwał działności łącznikowej po rozwiązaniu AK w 1945 i okresie amnestii. Aresztowany w roku 1948 przez "Bezpiekę" wyrywa się z konwoju. Jedynym ratunkiem pozostało opuszczenie kraju. W sierpniu 1948 roku został potajemnie przewieziony na szwedzkim statku węglowym do Szwecji. Wkrótce po przyjeździe rozpoczął działaność w tutejszym Polskim Stowarzyszeniu Kombatantow, wydzial Armii Krajowej, któremu przewodniczył do roku 1974. Ten niezwykle uczynny i prawy czlowiek potrafił sprawnie łączyć życie zawodowe, działalność kombatancką i codzienną ludzką pomoc potrzebującym. Dzięki odpowiedzialności, solidności i opiekunczości potrafił sobie zdobyć zaufanie i uznanie zarówno wśród szwedzkiego społeczeństwa jak i wśród wielu rodaków z kraju, którym intensywnie pomagał. Nie wahał sie nigdy kiedy trzeba było np. z własnej kieszeni pokryć koszty niezbędnego leczenia przebywających tu czasowo rodaków. Potrafił też pokrywać straty finansowe swoich szwedzkich przyjaciół. Dostarczał też dary dla instytucji charytatywnych w Polsce. Jak każdy aktywny człowiek budził kontrowersje: od nienawiści po głeboki szacunek. Jednak ta jego naturalna potrzeba aktywności nawet wobec pełnej swiadomości przemijania pozwolila mu na oddanie przyslugi wielu tysiącom zwykłych ludzi. Na pewno dlugo nie spotkam takiego czlowieka. Jacek Gancarczyk
