Karajo jamaah haji nan ganjia-ganjia Re: Bls: [R@ntau-Net] Navis saroman Hurgronje? ... Re: Bls: Le Grand Voyage...

2012-08-29 Terurut Topik Muhammad Dafiq Saib
Assalamu'alaikum wa rahmatullaahi wa barakaatuhu

Katiko ambo pai naiak haji tahun 1990, ambo sato mantadarus al Quran di 
Masjidil Haram. Ado surang urang tuo nan mamimpin tadarus ko, sudahtu ado 
sakitar sapuluah - duobaleh urang duduak malingka. Baganti-ganti sambuang 
manyambuang kami mangaji. Wakatuno sasudah shalat subuah sampai tabik matohari, 
sasudah shalat asa nan bakasambuangan sampai wakatu maghrib, sudah maghrib 
bataruihan lo baliak sampai masuak wakatu isya, sasudah isya bataruihan lo 
baliak kiro-kiro sajam labiah.

- Suatu kali, sadang kami mangaji sasudah subuah, tibo sarombongan urang awak 
(Indonesia) ka dakek kami, mangecek sambia manunjuak ka sabuah tunggak musajik. 
'Cobalah, kan untuk iseng saja...' kecek nan surang mangumando. Nan dimukasuik 
adolah manyuruah rombonganno mamaluak - malingkakan tangan ka tiang tunggak 
musajik nan ciek tu. Konon tunggaktu  banamo tiang jin. Manuruik kayakinan 
karut marut sabagian urang, kalau dapek / berhasil mamaluak tunggak tu, aa nan 
diniaik-an ka tacapai.  Kan iyo lah sabana nan ka indak-indak kaji di 
angku-angku haji tu namomo no du.

- Ado sajo jamaah nan datang ka pamondokan kami bajojo. Macam-macam galehno, 
antaro lain ati unto bagai. Tapi nan sangaik mangganjia, ado nan manawarkan 
kain cabiak-an kiswah ka untuak jimaik. Kiswah panutuik Ka'bah tu ditukai jo 
nan baru pado tanggal 1 Zulhijjah, sasudah upacara mamandian ka'bah, tradisi 
nan dibuek dek kaluarga kerajaan Saudi. Mako sabalun kiswah diganti, ado urang 
nan singajo mambao guntiang ketek katiko thawaf, marapek ka ka'bah untuak 
mangguntiang dalam lipatan. Maambiak kain itam tu saketek, tu mah jano untuak 
ka jadi jimaik.. 


- Maso itu,  kami rombongan jamaah Balikpapan, barangkek dari Surabaya. Bamalam 
di asrama haji Sukolilo, baiak katiko ka pai baitu pulo katiko ka pulang. 
Pesawat nan ka mambao kami baliak ka Baliakpapan barangkek pukuah limo pagi. 
Sahinggo kami musti alah di bandara sabalun pukuah ampek subuah. Wakatu subuah 
sakitar satangah limo. Ka urang rumah sarato ka mintuo ambo, ambo kecek-an 
supayo bauluak sabalun maninggaan asrama haji, biko di bandara sajo awak shalat 
subuah. Itu pulo nan kami karajoan. Eee indak bara dari angku-angku haji jo 
etek-etek haji ko nan sato shalat subuah do. Sasudah kami salasai shalat, dek 
indak juo kunjuang shalat, batanyolah ambo ka salah surang dari jamaah tu, 
kumpulan etek-etek, baa mangko indak shalat subuah. Jawek baliau, kami alah 
badandan koha, repot lo ka bauluak. Bialah biko sajo kalau alah sampai di rumah 
diqadha baliak.. Iyo sabana ganjia lo pandapek baliau ko.

 
Baitulah.

Wassalamu'alaikum,


Muhammad Dafiq Saib Sutan Lembang Alam
Suku : Koto, Nagari asal : Koto Tuo - Balai Gurah, Bukit Tinggi
Lahir : Zulqaidah 1370H, 
Jatibening - Bekasi



 From: Lies Suryadi 
To: "rantaunet@googlegroups.com"  
Sent: Thursday, August 30, 2012 12:37 AM
Subject: Bls: [R@ntau-Net] Navis saroman Hurgronje? ... Re: Bls: Le Grand 
Voyage...
 

Tantu sajo AA Navis ndak saroman jo Snouck doh, walau kepeang ongkoih ka Makah 
nan dipakai masiang2 mungkin bisa dianalogikan: Snouck dapek kepeang ka Makah 
dg biaya Pemerintah Kolonial/Univ Leiden;  Navis pai ka Makah jo ongkoih dari 
'saku' Suharto (Orba). Tapi motivasi Orba untuak mangamakahkan urang2 sarupo 
Navis ko tantu dalam rangka untuak malunak'an hatinyo jo muluiknyo supayo jan 
kareh2 bana mangaritik Orde Baru. Lah samo kito katahui bahaso salah satu nan 
sangaik ditakuti dek Rezim Orba adolah para pengarang kritis saroman Rendra, 
Pramoedya, dan Navis. Jadi, iko kepeng pujuak mah dek Orde Baru.
 
Tapi labiah daripado itu, Navis ko memang urang nan kritis, tamasuak dalam soal 
caro baagamo dalam masyarakat awak. Tumah lah tampak sajak awal dalam cerpennyo 
'Robohnya Surau Kami" nan sempat mahebohkan tu. Lah jaleh sajo tunyo dalam 
laporannyo ka Makah tu ado hal2 nan nyo kritik mengenai karajo jo kulikaik haji 
awak di situ. Wacana kritis tentang haji ko lah dimulai jauah sabalun zaman 
Navis mah -- sajak zaman Syekh Dauik Sunur, sajak zaman Dja Endar Moeda lai. 
Sakadar contoh, Bupati Banduang R.A.A. Wiranatakoesoema (baliau ko urang 
sumando Kiktinggi mah: suami Sjarifah Nawawi tapi akhirnyo carai sasudah 
baranak 3 karano Sjarifah nan barasa dari Minangkabau nan egaliter stress iduik 
dalam keluarga menak Sunda nan feodal tu, nan kalau bajalan di muko raden harus 
maungkuak2 basiensuik, sia lo urang Minang nan ka tahan co itu) nan pai 
ka Makah di awal abaik 20. Wiranatsakoesoema manulih:
 Tabiat kelobaan manusia itu tentu di mana-mana akan ada, [...] dan demikian 
pula bahwa di antara mereka yang berjalan mengelilingi Ka'bah itu ada juga 
manusia yang bertabiat kelobaan itu. [...] Maka ada saya bertemu beberapa kali 
[...] dengan tabiat kelobaan manusia itu. Saya ada melihat tani Sunda membawa 
bibit dan padi...[,] dibawanya barang-barang itu keliling 

Bls: [R@ntau-Net] Navis saroman Hurgronje? ... Re: Bls: Le Grand Voyage...

2012-08-29 Terurut Topik Lies Suryadi
 
Salam Mak Ngah,
 
Apo Mak Ngah Masih ingek judul buku Navis yang berisi catatan perjalanan baliau 
ka Makah tu? Ambo cubo cek di KITLV Leiden, lun sobok lai di antaro deretan 
karya2 Navis nan tacatat di katalognyo. Ambo khawatir  tulisan tu dalam bantuak 
artikel sahinggo tasalek dalam kumpulan2 tulisan baliau. Tapi saingek ambo 
dalam kumpulan tulisan baliau nan diedit dek Ivan Aldilla indak pulo ado (cubo 
ambo cek sakali lai). Kok ingek Mak Ngah tajuknyo, mohon infonyo salayang.
 
Lah ratusan catanan  meengenai naiak haji ko dibuek dek urang Nusantara sajak 
abad ka-18 sampai kini, dalam bantuak berbagai genre: puisi, cerpen, novel, 
laporan perjalanan, laporan jurnalistik, dll. Nan terbaru antaro lain iko:
 
 Pipit Senja, Menoreh Janji di Tanah Suci: Catatan Umroh dan Haji. Jakarta: 
Kepustakaan Populer Gramedia, 2011.
 Roidah,Cinta Bertabur di Langit Mekah. Jakarta: Erlangga, 2011.
 
Sabagai catatan: banyak juo urang Barat nan pai ka Makah nan manulih laporan, 
samisal Richard F Burton, Hurgronje, dll. Tapi cara pemaparan mereka babeda jo 
caro urang awak. 
 
Nah, sia2 di lapau nan ka pai naik haji, atau nan lah pai, atau ka pai pulo 
baliak, rancak pulo manulih apo2 nan diliek dan apo2 nan diraso salamo di Makah 
dan juo salamo barado dalam perjalanan ka dan baliak dari sinan. A nan taraso 
salamo latihan manasik, a kajadian salamo di ateh kapatabang, a nan takilam 
kutiko partamo kali manjajak'an kaki di Tanah Arab tun, dll. Jan 
caritonyo dalam bantuak SMS atau talepon sajo. Manguap sajo di 
udaro. Kalau wujud dalam bantuak tulisan (apopun genre-nyo), tantu baguno dek 
manusia saratuih, duo ratuih, atau ampeh ratiih tahun di muko.
 
Wassalam,
Suryadi 
 
Dari: sjamsir_sjarif 
Kepada: rantaunet@googlegroups.com 
Dikirim: Rabu, 29 Agustus 2012 7:57
Judul: [R@ntau-Net] Navis saroman Hurgronje? ... Re: Bls: Le Grand Voyage...

Maaf Angku Akmal Nasery Basral, MakNgah cuma urang biaso, bukan nan banyak ilmu 
jo pangalaman.

> Carito Navis pai naik haji dapek ongkos perai ko alun paranah ambo danga 
> sabalunnyo. Apakah Mak Ngah tau langsung kajadian iko, atau mandanga dari 
> urang lain pulo? Atau ado sumber tatulihnyo?

Sumber tatulih dari bukunyo nan ambo baco. AA Navis manulihnyo sandiri dalam 
buku riwayat perjalanannyo ka Makah. Mungkin Angku Akmal Nasery Basral 
talangkau mambaconyo.

Salam,
-- MakNgah

--- In rantau...@yahoogroups.com, "akmal n. basral"  wrote:
>
> 
> 
> Mak Ngah nan banyak ilmu jo pangalaman,
> 
> 1/
> Carito Navis pai naik haji dapek ongkos perai ko alun paranah ambo danga 
> sabalunnyo. Apakah Mak Ngah tau langsung kajadian iko, atau mandanga dari 
> urang lain pulo? Atau ado sumber tatulihnyo?
> 

-- 
-- 
.
* Posting yg berasal dari Palanta RantauNet, dipublikasikan di tempat lain 
wajib mencantumkan sumber: ~dari Palanta R@ntauNet 
http://groups.google.com/group/RantauNet/~
* Isi email, menjadi tanggung jawab pengirim email.
===
UNTUK DIPERHATIKAN, melanggar akan dimoderasi:
- DILARANG:
  1. E-mail besar dari 200KB;
  2. E-mail attachment, tawarkan di sini & kirim melalui jalur pribadi; 
  3. One Liner.
- Anggota WAJIB mematuhi peraturan serta mengirim biodata! Lihat di: 
http://forum.rantaunet.org/showthread.php?tid=1
- Tulis Nama, Umur & Lokasi disetiap posting
- Hapus footer & seluruh bagian tdk perlu dlm melakukan reply
- Untuk topik/subjek baru buat email baru, tdk mereply email lama & mengganti 
subjeknya.
===
Berhenti, bergabung kembali, mengubah konfigurasi/setting keanggotaan di: 
http://groups.google.com/group/RantauNet/





Bls: [R@ntau-Net] Navis saroman Hurgronje? ... Re: Bls: Le Grand Voyage...

2012-08-29 Terurut Topik Lies Suryadi
Tantu sajo AA Navis ndak saroman jo Snouck doh, walau kepeang ongkoih ka Makah 
nan dipakai masiang2 mungkin bisa dianalogikan: Snouck dapek kepeang ka Makah 
dg biaya Pemerintah Kolonial/Univ Leiden;  Navis pai ka Makah jo ongkoih dari 
'saku' Suharto (Orba). Tapi motivasi Orba untuak mangamakahkan urang2 sarupo 
Navis ko tantu dalam rangka untuak malunak'an hatinyo jo muluiknyo supayo jan 
kareh2 bana mangaritik Orde Baru. Lah samo kito katahui bahaso salah satu nan 
sangaik ditakuti dek Rezim Orba adolah para pengarang kritis saroman Rendra, 
Pramoedya, dan Navis. Jadi, iko kepeng pujuak mah dek Orde Baru.
 
Tapi labiah daripado itu, Navis ko memang urang nan kritis, tamasuak dalam soal 
caro baagamo dalam masyarakat awak. Tumah lah tampak sajak awal dalam cerpennyo 
'Robohnya Surau Kami" nan sempat mahebohkan tu. Lah jaleh sajo tunyo dalam 
laporannyo ka Makah tu ado hal2 nan nyo kritik mengenai karajo jo kulikaik haji 
awak di situ. Wacana kritis tentang haji ko lah dimulai jauah sabalun zaman 
Navis mah -- sajak zaman Syekh Dauik Sunur, sajak zaman Dja Endar Moeda lai. 
Sakadar contoh, Bupati Banduang R.A.A. Wiranatakoesoema (baliau ko urang 
sumando Kiktinggi mah: suami Sjarifah Nawawi tapi akhirnyo carai sasudah 
baranak 3 karano Sjarifah nan barasa dari Minangkabau nan egaliter stress iduik 
dalam keluarga menak Sunda nan feodal tu, nan kalau bajalan di muko raden harus 
maungkuak2 basiensuik, sia lo urang Minang nan ka tahan co itu) nan pai 
ka Makah di awal abaik 20. Wiranatsakoesoema manulih:
 Tabiat kelobaan manusia itu tentu di mana-mana akan ada, [...] dan demikian 
pula bahwa di antara mereka yang berjalan mengelilingi Ka'bah itu ada juga 
manusia yang bertabiat kelobaan itu. [...] Maka ada saya bertemu beberapa kali 
[...] dengan tabiat kelobaan manusia itu. Saya ada melihat tani Sunda membawa 
bibit dan padi...[,] dibawanya barang-barang itu keliling Ka'bah. Bibit padi 
itu dibawanya kembali ke tanah Sunda akan ditanamnya di sana. Dalam 
persangkaannya bibit yang telah dibawa mengelilingi Ka'bah itu akan lebih 
banyak hasilnya. Ada pula seorang "lintah darat" yang menggeser[kan] beberapa 
buah mata uang kepada Ka'bah, dengan maksud, supaya "bunga" uang itu akan makin 
tinggi dan makin tinggi dan makin bertambah tinggi jua, dan supaya mata uang 
itu akan berlipat-lipat ganda juga banyaknya.[1]






[1][Koesoema] (1927:67-8), ejaan disesuaikan.
 
 Rujukan:
 
Wiranatakoesoema, R.A.A. 1925. Mijn Reis naar Mekka. Bandoeng: N.V. Mij. 
Vorkink.
 
buku ko terjemahkan ka dalam bhs Melayu sbb:
 
[Koesoema, R.A.A. Wiranata]. 1927. Perdjalanan saja ke Mekah, disalin dari 
kitab jang dikarang oleh G.A. van Bovene menoroet tjatatan R.A.A. Wiranata 
Koesoema, Regen Bandung, dihiasi dengan 42 gambar. Weltevreden: Balai Poestaka 
(Tjetakan Kedoea).

AA Navis lah jaleh basikap kritis co itu pulo dalam maliek ibadah haji. Walau 
inyo dibiayai dek Orde Baru pai naiak haji tapi manuruik ambo bukan berarti 
inyo memata2 jamaah haji awak. Nan inyo lakukan melalui karya2nyo adolah 
mambari kesadaran ka masyarakat awak soal baagamo: bahaso kalau urang cadiak 
baagamo, kualitas agamonyo mungkin labiah elok daripado urang nan indak sikola, 
nan acok jatuah ka taklid, sarupo petani Sunda nan mambao bijo padi atau lintah 
darat nan malapia2kannyo ka dindiang Kabah, bantuak nan dicatat dek 
Wiranatakoesoema di ateh.
 
Wassalam,
Suryadi
 
 
 
 

Dari: sjamsir_sjarif 
Kepada: rantaunet@googlegroups.com 
Dikirim: Rabu, 29 Agustus 2012 10:47
Judul: [R@ntau-Net] Navis saroman Hurgronje? ... Re: Bls: Le Grand Voyage...

Bukan autobiografi AA Navis suntingan Abrar Ysra; buku nan ambo mukasuik tu 
khusus mengenai laporan perjalanan AA Navis ka Makah naiak Haji. Lupo ambo 
titel persis langkoknyo. Buku tu diagiah ka ambo pribadi dari tangan baliau 
2002/2003. 
Salam,
-- MakNgah
Sjamsir Sjarif
Di Rantau Jauah Wed Aug 29, 2012 1:47AM PST

--- In rantau...@yahoogroups.com, "akmal n. basral"  wrote:
> 
> Tarimo kasih ateh balasan nan capek, Mak Ngah.
> Apakah buku nan AA Navis "manulihnyo sandiri" itu nan Mak Ngah mukasuid 
> bajudua Otobiografi AA Navis: Satiris dan Suara Kritis dari Daerah (1994) nan 
> disunting Abrar Yusra?
> 
> Kalau iyo, apokah ado kalimat nan manyatokan dek karano inyo dapek ongkos 
> perai naiak haji, makonyo inyo saroman Snouck Hurgronje nan perai naiak haji 
> dan ditugaskan Bulando untuk mamato-matoi jamaah haji di Makkah seperti nan 
> Mak Ngah sampaikan di posting awal? Mungkin iyo talangkau ambo mambaconyo 
> kalau damikian. Beko ambo cubo cek ulang.
> 
> Ataukah kesimpulan "saroman Snouck Hurgronje" itu kesimpulan Mak Ngah sajo? 
> 
> Salam,
> 
> Akmal Nasery Basral
> Cibubur

-- 
-- 
.
* Posting yg berasal dari Palanta RantauNet, dipublikasikan di tempat lain 
wajib mencantumkan sumber: ~dari Palanta R@ntauNet 
http://groups.google.com/group/RantauNet/~
* Isi email, menjadi tanggung jawab pengirim email.
==