Nacista ili rodoljub
Č. PRELEVIĆ
11.08.2004, 20:19:52
PISMO srpskog patrijarha Pavla, povodom
predložene himne SCG, upućeno najvišim državnim rukovodiocima, imalo je snažan
odjek u javnosti. Ističući da nije reč o himni nego o kentauru , kojim neko želi
da se naruga kako Crnoj Gori i Srbiji, tako i dostojanstvu ovog naroda,
patrijarh Pavle kaže da drugi deo predložene himne ne predstavlja narodnu
crnogorsku pesmu, već pesmu jedne od najmračnijihličnosti u istoriji Crne Gore,
fašiste i naciste Sekule Drljevića
U Crnoj Gori su ovim povodom otvorene
polemike: da li je Sekula Drljević, zajedno sa prvim političkim saborcem Savićem
Markovićem Štedimlijom bio kvisling i nacistički ideolog, ili rodoljub, vatreni
zagovornik samostalne Crne Gore? To do pre nekoliko godina nije bilo sporno, jer
su u zvaničnoj istoriografiji obojica, zbog otvorene saradnje sa Musolinijem i
NDH, važili za - klasične izdajnike.
Vremena su se, izgleda, promenila, i to
u vetlu aktuelnih zbivanja. Podgorički istoričari Radoje Pajović i Danilo
Radojević sada tvrde da Sekula Drljević nije bio nacista.
- Drljević je pesmu
„Oj, svijetla majska zoro“ objavio 1932. ili 1933. godine, u vreme kada se borio
protiv ondašnjeg unitarizma monarhističke Jugoslavije i za suverenu Crnu Goru -
objašnjava dr Danilo Radojević.
Nije, izgleda, sporno da je Drljević
sarađivao sa okupatorom 1941. i nadalje. Ali, dr Radojević smatra da je reč o
„pogrešnom izboru saveznika“ u borbi za državno osamostaljenje Crne Gore.
-
Drljević nije bio nacista - smatra i dr Radoje Pajović.
Obojica istoričara
ocenjuju da se Drljević, zato što je imao i neprihvatljiva politička
opredeljenja, ne može osporavati kao književnik i intelektualac, pa ni kao pisac
dela nove crnogorske himne.
Istoričari Novak Adžić, dr Jadran Orlandić, Ivan
Jovović i Petar Bokan ističu da je Sekula Drljević bio „stegonoša borbe za
odbranu crnogorskog državnog, političkog i drugog identiteta“. U nedavno
objavljenom tekstu oni se zalažu da se zemni ostaci Sekule Drljevića i njegove
supruge vrate sa groblja u Klagenfurtu (Austrija) u Crnu Goru i sahrane u
njegovom zavičaju, Morači, ili na nekom drugom, „dostojnom mestu“.
- Tokom
Drugog svetskog rata dr Sekula Drljević je, silom prilika, ali strateški
pogrešno, kao saveznike za ostvarivanje ideja nezavisne Crne Gore, izabrao sile
Osovine i njihove marionetske saveznike poput ustaške NDH i Ante Pavelića -
objašnjava ova grupa istoričara Drljevićevu ulogu za vreme okupacije.
Novak
Hadžić kaže: Drljević nikako nije bio fašista i nacist. Po svom uverenju on je
bio crnogorski independista i nacionalista odbrambenog tipa. On je verovao da se
s osloncem na okupatora može povratiti crnogorska država i nacionalna sloboda.
To je bila zabluda koja ga je skupo koštala. Ubili su ga četnički emigranti u
Judenburgu u Austriji, 10. novembra 1945“.
Sasvim drugačije istorijsku ulogu
Sekule Drljevića i Savića Markovića Štedimlije, takođe Pavelićevog saveznika i
jednog od tvoraca „Hrvatske pravoslavne crkve“ vidi istoričar dr Predrag Vukić
sa Cetinja.
- Ne treba zaboraviti da je jedino Štedimlija između dva svetska
rata pisao o crnogorskoj autokefalnoj crkvi. Osim njega, njeno stvaranje niko
nije zagovarao - podseća dr Vukić. - S druge strane, iako je „Oj, svijetla
majska zoro“ izvorna narodna pesma koja ima više varijanti, Vlada Crne Gore
usvojila je onu koju je napisao Sekula Drljević, osnivač crnogorske
neonacističke misli. Ako pročitamo sadašnju verziju nacionalne himne uočava se
da samo prva strofa nije uzeta iz Drljevićeve varijante ali doslovno jesu druga,
treća i četvrta strofa.
Za dr Vladimira Jovićevića, istoričara iz Podgorice
dileme nema: Drljević i Štedimlija su, kaže, pripadnici neofašističkog
pokreta.
- NJihova uloga ne može biti tumačena van činjenica i ne može im se
davati oreol antifašistički opredeljenih ljudi. Istorija svakom daje mesto prema
zasluzi - komentariše dr Jovićević. - Što se tiče teksta himne „Oj, svijetla“, u
njemu se prepoznaje veštačka tvorevina, a jezik nije iz ovih krajeva, već iz
onih gde je Drljević delovao kao pripadnik ustaškog pokreta.
MATIJA BEĆKOVIĆ
FAŠISTIČKI
PRIVEZAK
BEOGRAD - Zašto bismo vraćali svoja vekovna znamenja sem da budu
verodostojna, jer oskrnavljena znamenja već imamo, rekao je akademik Matija
Bećković povodom „gužve“ oko znamenja državne zajednice Srbija i Crna
Gora.
„Heraldika je naučna, a ne politička disciplina. Nova znamenja su za
nove narode. Za dvoglavog, gologlavog Nemanjićkog orla ne zna heraldika, a ni
zoologija“, rekao je Bećković.
„Himna „Bože pravde“ bez kralja i srpskog roda
nije nikada postojala. To je neka novokomponovana pesma“, istakao je Bećković i
dodao da je „cenzurisati himnu kao kada bismo promenili naslov pesme „Ženidba
kralja Vukašina“ u „Ženidba predsednika Vukašina“.
„Crna Gora je, pak, za
svoju himnu uzela stihove koje retko ko peva trezan. Kao da iza cele ideje stoji
Agrokombinat 13. jul“, ocenio je Bećković.
„To im je bilo malo, nego su se
usudili i na nečuvenu provokaciju ništa manju od one kakva bi bila da se neko
usudi i za himnu Evropske zajednice predloži stihove Ajhmana ili Frankenštajna“,
smatra Bećković.
On misli da je „uvredljivo da narod jedne vere, jezika i
kulture nema ni jednu pesmu koja bi bila himna zajedničke države Srbije i Crne
Gore, a pogotovo da se uz klasičnu srpsku himnu dodaje fašistički
privezak“.
KO JE SEKULA DRLJEVIĆ
NAJBLIŽI PAVELIĆEV
SARADNIK
Kao crnogorski ustaša i ideolog ustaškog pokreta, ovaj ratni zlčinac
odveo je na prevaru u smrt desetine hiljada stanovnika Crne Gore BIOGRAFIJA
Sekule Drljevića, prema tekstu prosleđenom iz SPC, izgleda ovako:
SEKULA
Drljević (Ravni, Morača, 1884 - Judenburg, Austrija 1945), crnogorski ustaša,
ustaški ideolog i ratni zločinac. Osnivač crnogorskog separatističkog pokreta.
Tokom Drugog svetskog rata bio je jedan od najbližih saradnika Ante Pavelića.
Ceo rat je proveo u tzv. Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, a u tom periodu bio je
urednik ustaškog lista Graničar.
Na tzv. Petrovdanskoj skupštini 1941. godine
na Cetinju, u ulozi zvaničnog govornika izrazio je zahvalnost italijanskoj
fašističkoj politici, koja je omogućila vaspostavljanje „slobodne“, „suverene“ i
„nezavisne“ Crne Gore, kako je stajalo i u usvojenoj deklaraciji.
Posle
bekstva iz Crne Gore, pdo patronatom ustaša u tzv. Nezavisnoj Državi Hrvatskoj
radio je na ponovnom uspostavljanju „neovisne Crne Gore“. Sa sedmoricom
saradnika i istomišljenika 20. jula 1944. godine, u Zagrebu, osnovao je tzv.
Crnogorsko narodno vijeće, neku vrstu svoje vlade (u kojoj je njegov prvi
saradnik Savić Marković-Štedimlija bio u ulozi ministra spoljnih
poslova).
Bavio se etnogenezom Crnogoraca. Smatrao ih je potomcima Ilira i
Crvenih Hrvata. Političku i državnu budućnost Crne Gore, video je u državnom
jedinstvu sa Hrvatskom i Albanijom. Bio je pokretač inicijative za osnivanje
tzv. crnogorske pravoslavne crkve. Uspešno je krivotvorio istorijske činjenice
za potrebe veliko hrvatske ustaške ideologije, a u tu svrhu je radio i kao
propagandist i pamfletist. Pisao je pafmlete protiv srpskog naroda i sila
antihitlerovske koalicije. Veličao je nacističkku ideologiju i Adolfa Hitlera. U
Zagrebu, 1944. godine objavljuje knjigu Ko su Srbi, sa tezom da je srpski narod
vekovima remetilački faktor na Balkanu. Pesma Crnogorsko kolo, savremena himna
Crne Gore, objavljena je 1937. godine, u Zagrebu, u knjizi, isto tako
crnogorskog ustaše, Savića Markovića Štedimlije, u knjizi Osnove crnogorskog
nacionalizma.
Na prevaru je u smrt odveo desetine hiljada stanovnika Crne
Gore, aprila 1944. godine, garantujući im slobodan prolaz preko teritorije koju
je tada zauzimala tzv. Nezavisna Država Hrvatska.
Od strane Državne komisije
za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača 24. februara 1945. godine,
proglašen je ratnim zločincem.
http://www.novosti.co.yu/
