21.8.2001.
11:22
Danas, kada se Zapad zaglibio u Jugoslaviji pokusavajuci
da resi njene medjuetnicke i religiozne konflikte, ima smisla “prosetati” po
nedavnoj proslosti i kazati ponesto o nekim “cik-cakovima” balkanske politike
Zapada. I pogledati na sve to kroz prizmu odigravanja “jugoslovenske karte” u
njegovim politickim kombinacijama prema Sovjetskom Savezu, a potom i prema
Rusiji. Kada su utihnule eksplozije Drugog svetakog rata Jugoslavija je izabrala
socijalisticki put razvoja, a njen legendarni lider koji se proslavio u borbi
protiv fasizma – marsal Josip Broz Tito nastupio je kao odlucni pristalica ideja
marksizma – lenjinizma. U Moskvu su pohrlile visokopostavljene jugoslovenske
delegacije, koje su docekivane na najvisem nivou. Prirodno da su u to vreme SAD
i njeni zapadnoevropski saveznici gledali na Jugoslaviju maltene kao na sastavni
deo komunistickog pokreta, satelit Kremlja. Medjutim, krajem juna 1948. godine
svetom je kao munja proletela vest da se Jugoslavija “otcepila” od socijalizma,
a da je Josip Broz anatemisan kao renegat, koji se udaljio od ucenja Marksa i
Engelsa. Kao razlog za takav zaokret dogadjaja smatra se ljubomora Josifa
Staljina na naglo rastuci autoritet Tita u medjunarodnom komunistickom pokretu,
a rivale ma gde da se oni pojave “deda Dzo” nije mogao patoloski da trpi. Zapad
u pocetku jednostavno nije poverovao da je Tito napustio
marksisticko-lenjinisticku ideologiju. Govorkalo se o komunistickom triku Moskve
koja, kao, namerava da na svercerski nacin pusti “jugoslovenskog vuka u
komunisticki tor ovaca”. Medjutim, kada je postalo jasno da je i zaista doslo do
punog raskida izmedju Rusije i Jugoslavije, Zapad je poceo povladjivati Beogradu
“u inat” Moskvi. Jugoslovenska industrija pocela je dobijati povlascene zapadne
narudzbine, njeni radnici su bez prepreka odlazili na rad na Zapad, vracajuci u
zemlju ne mala sredstva cvrste valute. Ostvaren je prilicno visok nivo zivotnog
standarda u poredjenju sa zemljama socijalistickog lagera. Jednom recju, cinjeno
je sve da se pokaze: “Druzite se s nama, a ne sa Sovjetskim Savezom i
prosperitet ce vam biti osiguran”. Zatvarao je Zapad oci i na to kako se
Tito obracunavao sa svojim politickim oponentima, i to primenjujuci iste
staljinisticke metode. Odnosi izmedju Moskve i Beograda nisu bili
narociti ni nakon Staljinove smrti 1953. godine. Na to je uticalo niz faktora,
kao sto su prilazi Moskve i Beograda modelu izgradnje socijalizma, dogadjaji na
medjunarodnoj areni: gusenje narodnog ustanka u Madjarskoj 1956. godine i
“plisana revolucija” u Cehoslovackoj 1968. godine. Medjutim, od sredine 80-ih
godina pocele se sve jasnije ocrtavati tendencija u pravcu zblizavanja
Jugoslavije i SSSR. U Beograd je 1988. godine u zvanicnu posetu doputovao
sovjetski lider Mihail Gorbacov, koji je tada izjavio: “Mi smo spremni da u
razvoju odnosa za Jugoslavijom idemo onoliko daleko, koliko to zeli njeno
rukovodstvo”. Zapadu takav razvoj dogadjaja, razume se, nije godio, jer mu nije
bilo u interesu da se Jugoslavija vrati u orbitu zblizavanja i saradnje sa
Sovjetskim Savezom. Medjutim, krah socijalistickog sistema i raspad SSSR oznacio
je principijelno novi raspored snaga na medjunarodnoj areni i na evropskom
kontinentu. Sjedinjene Drzave i njieni saveznici su siroko otvorili vrata NATO
za Poljsku, Cesku i Madjarsku, a u red za prijem u Severnoatlantsku alijansu
stali su i drugi bivsi saveznici bivseg SSSR. Nastajala je veoma zanimljiva
situacija. SFRJ je postajala jedino “ostrvo socijalisticke orijentacije” u
Evropi, i uz to jos i priznati lider pokreta nesvrstanih. Ona je pri tom
posedovala prilicno mocan ekonomski i vojni potencijal i bila u sustini vodeca
snaga na Balkanu. Zapad nije zeleo da se miri sa takvim stanjem u novim
uslovima. Snazna i jedinstvena Jugoslavije, koja nema kome da se konfrontira,
Zapadu vise nije bila potrebna. I ovde su Zapadu na ruku isla dva faktora. Sa
smrcu Josipa Broza Tita 1980. godine Jugoslavija je izgubila nespornog lidera
opstenacionalnih dimenzija koji je umeo da kontrolise politicke ambicije lidera
republika u sastavu SFRJ. Kao dopuna svemu tome, krajem 80-ih godina Jugoslaviju
je zadesila veoma ostra socijalno-ekonomska kriza, kada je inflacija dostigla
pokazatelje od 2,5 hiljade bprocenata. To je takodje vodilo u jacanje
dezintegrativnih tendencija u federativnom uredjenju Jugoslavije. Za Zapad je u
to vreme kucnuo “zvezdani cas” da dokrajci poslednje znake socijalizma na
kontinentu, da Jugoslaviju pretvori u natovski mostobran i da se definitivno
ugnezdi u Jugoistocnoj Evropi. Da ostvari tu zamisao bilo mu je najlakse putem
razgradjivanja federativne republike na posebne i samostalne drzave. I Zapad je
umnogome doprinosio procesu, kada su iz sastava federativne Jugoslavije pocele
da jedna za drugom istupaju Slovenija, Hrvatska, Bosna i Hercegovina,
Makedonija. Dzina separatizma i religioznog ekstremizma u Jugoslaviji, koga je
Zapad jednom pustio iz boce, taj isti Zapad vise nije u stanju da zauzda. To je
pokazalo vreme. A drugacije nije ni moglo biti. Nesredjeni ni do dana danasnjeg
konflikt izmedju katolika i protrestanata u Severnoj Irskoj, visegodisnje
delovanje baskijskih separatista u Spaniji tome su najbolji dokaz. Povladjujuci
albanskim nacionalistima na Kosovu i u Makedoniji, SAD i Zapad su sami sebe
saterali u cosak. Optuzujuci Srbe za sve smrtne
grehove oni se ponovo ponasaju imperiski: “podeli pa vladaj”.
Podela je izvrsena, a sta dalje? Teritorijalne pretenzije kosovara stalno se
povecavaju i apsolutno mogu detonirati nove vojne sukobe, i to ne samo u
Jugoslaviji, nego i u Evropi u celini. Prakticno u svakoj od odvojenih od
Jugoslavije republika tinjaju zarista eksplozija na nacionalnoj i religioznoj
osnovi. A na probi su i odnosi izmedju Srbije i Crne Gore. Dakle, aktivno
potpomazuci razgradnju Jugoslavije, prakticno potisnuvsi Rusiju iz ucesca u
sredjivanju balkanske krize, Zapad je sudeci po svemu u tom regionu dobio
ogromno skladiste baruta, a prilazi njemu minirani su sa svih strana.
Moskva, 21. avgusta Boris PETROV, komentator RIA
“Novosti”
NSP Lista isprobava demokratiju u praksi
==^================================================================ EASY UNSUBSCRIBE click here: http://topica.com/u/?bUrBE8.bVKZIq Or send an email To: [EMAIL PROTECTED] This email was sent to: archive@jab.org T O P I C A -- Register now to manage your mail! http://www.topica.com/partner/tag02/register ==^================================================================
