Tadeusz Strzemecki pisze:
|Mowienie prawdy nigdy nie jest niemoralne, przynajmniej w nauce
|Kosciola.
|(..) Podany hipotetyczny przypadek
|ewentualnego uratowania ukrywajacych sie Zydow poprzez klamstwo,
|przykladu jakze czesto pojawiajacego sie w roznych dyskusjach, nie
|bierze pod uwage realiow. Zaklada sie bowiem, ze przeszukanie by nie
|nastapilo niezaleznie od udzielonej odpowiedzi. Tak czy inaczej,
|wedlug nauki Kosciola klamac nie wolno niezaleznie od sytuacji.
Oto prawdziwa historia Honoraty Koniecznej, chlopki ze wsi
Dzier\az.nia w woj. kieleckim, a zarazem katoliczki i
"niemoralnej klamczyni".
-------
Na kielecczyznie jest miasteczko Dzialoszyce, w ktorym
w marcu 1940r. Niemcy utworzyli getto. Gdy we wrzesniu 1942r.
rozpoczeli likwidacje getta i masowe rozstrzeliwania jego
mieszkancow, niektorym Zydom udalo sie uniknac masakry
i znalezc schronienie w okolicznych wsiach. W domu
rodziny Koniecznych we wsi Dzier\az.nia schronila sie
zydowska rodzina Olmerow, razem 9 osob. 21 wrzesnia 1942r.
dowodca SS dystryktu radomskiego Standartenfuehrer
dr Boettcher wydal okolnik w ktorym wyjasnial, ze wszyscy
udzielajacy jakiejkolwiek pomocy Zydom chlopi podlegaja
karze smierci. "Za ich [Zydow] pomocnikow uwaza sie
rowniez tych Polakow, ktorzy nie udzielajac wprawdzie
zbieglym Zydom schronienia, daja im jednak wikt i
sprzedaja zywnosc. We wszystkich wypadkach Polacy ci
podlegaja karze smierci" - czytamy w okolniku dra
Boettchera.
Zandarmeria niemiecka z Dzialoszyc przeszukiwala okoliczne
wsie z poszukiwaniu zbieglych z getta Zydow i dokonywala
w domach rewizji. Honorata Konieczna tak relacjonuje
rewizje w domu jej rodzicow: "Zandarm przystawil
rewolwer do skroni ojca i zazadal wydania Zydow,
ale ja energicznie zaprotestowalam, mowiac, ze
u nas Zydow nie ma, a jak nie wierzy, to niech
sprawdzi. Moja reakcja zaskoczyla zandarma i
jednoczesnie podbudowala psychicznie ojca. Zandarmi
skontrolowali pomieszczenia budynkow i obejscia, ale bez
skutku i odjechali". Olmerowie przechowywani byli
w dobrze ukrytym, podziemnym schronie.
Wszystkie osoby ukrywane w gospodarstwie Koniecznych
doczekaly wyzwolenia w 1945r. i pozniej wyemigrowaly
do USA.
---------
[zrodlo: M.Grynberg, "Ksiega Sprawiedliwych", PWN, 1993]
Tomasz J Kazmierski
